img042

42

= 180° lub punktu pośredniego C prostej AB można użyć również obrazów urojonych (ruchomych) tyczek A i B, ustawiając krzyż pryzmatyczny (kąty padania promieni) w ten sposób, aby te obrazy urojona znalazły się w jednej linii pionowej (koincydencji).

4) Węgle lnica pry żuta tyczna pięcsokątra podwójna (pentagon podwójny). Składa się ona z dwóch pentagonów pojedynczych, ułożonych jeden nad drugim tak, żo dwie ściany przyprostokątne znajdują się w jednej płaszczyźnie pionowej, zaś drugie dwie są do siebie równolegle (rys. 40 i 41). Pentagon podwójny służy do tyczenia punktów pośrednich prostej oraz kątów 100° 1 90°. Sposób tyczenia jost taki sam, jak węglclnicą zwierciadlaną krzyżową 1 krzyżem pryzmatycznym, lecz tu mamy zawoze obrazy rzeczywiste niezależnie od kąta padania promienia.

Kys, 40

L V

Rys. 41

TT pomiarach podziemnych, a zwłaszcza górniczych węglolnlco nie są stopowane, z uwag) na szczupłość wyrobisk górniczych i słabo oświetlenie. Nowoczesne kopalnio stwarzają lepszo możiiwośai wykorzystania węgielnie.

Dokładność wytyczenia kąta prostego węglelnicą zależy od rodzaju i precyzji wykonania v/ęgie lnicy, od dokładności ustawienia się na prostej, od kątu padania promienia wchodzącego (powinien być nie wiole większy od 45°) oraz od wprawy 'wykonującego pomiary. Przy korzystnych warunkach kąt wytyczony węgiclnlcą noże różnić się od kąta prostego O około 2', oo daję na 100 a około 5 - <3 cm błędu poprzecznego. Prqktyoznle przyjmujemy, ć.« średni błąd kąta wytyczonego węgielnicą waha się od Y do 2,5', a błąd graniczny od 5^# do 7,5Tunika stąd ograniczenie długości prostopadłych tyozonych węgle lnicą,

./pływ błędu kątowego węgle lnicy na długość prostopadłej jest znikomy. E« przykład dla błędu kątowego 2,5' i długości rzędnej 100 u błąd długości rzędnaj wynosi zaledwie 0,03 mia*