img250

250

Pomiar ggrzgmieazogeń poziomych

Pomiary 'bezwzględnych przemieszczeń dotyczą określenia przs-sunięcia poziomego (spełzania) punktów nad eksploatacją i należą w ogólności do skomplikowanych zadań geodezyjnych. Istotę ich, stanowią; odpowiedni dobór osnowy geodezyjnej* opartej na stałych punktach odniesienia układu współrzędnych, i pożądana wysoka dokładność mierzonych elementów osnowy (kąty i długośoi). Czynniki te wywierają główny wpływ na dokładność o-kreślenia przonieszczania poziomego punktu nad eksploatacją, dlatsgó też ten rodzaj pomiarów nie jest często wykonywany, ohoć jego znaczenie poznawcze jest należycie doceniane.

Stosunkowo najłatwiej można wykonywać pomiary przemieszczań poziomych przy eksploatacji wyodrębnionych pokładów, wokół których istnieje nienaruszona powierzchnia. Punkty odniesiania uznawane za stałe tworzą wówczas prostą kontrakcję geometryczną, z której w łatwy sposób określi się wielkości przesunięć. Tak np. przyjmując dla punktów linii. B-K (rys.261) początek układu współrzędnych w punkoie 3, zaś wzdłuż linii,B-X oś +y_t . określenia składowych przesunięć jest bardzo łatwe. Zachodzi bowiem* i« w pomiarze wyjściowym (odniesienia) wszystkie punkty tej linii mają wartości rzędnych = O, zaś rzędzie y^ punktów przybierają wartości zmierzonych odcinków poddanych sumowaniu. Wartościami przesunięć składowych wzdłuż cal +y będą różnico między sumowanymi odcinkami w pomiarze aktualnym (końcowym) a wyjściowym. Przyrosty wzdłuż osi i trzeba pomierzyć natomiast jako wartości odchylone w lewo lub w prawo od linii.B-Ł.

Jeżeli linia Ś-B i C-D (rys. 261) spełniają warunki geometryczne prostych sieci, to obliczenie współrzędnych ich punktów badawczych jest łatwe. S przeciwnym razie punkty skrajne tych linii powinny t^ć związane Koniecznymi związkaai geometrycznymi dla obliczenia współrzędnych wszys-tkioh punktów w przyjętym układzie lokalnym lub państwowym.

Ba obszarach skoncentrowanej eksploatacji górniczej istnieją poważne trudności bezpośredniego znalezienia terenu, który zapewniłby stałość punktów odniesienia, stąd opisywany przykład (rys. 261) należy do rzadkości. Zachodzi nawet potrzeba zlokalizowania takich punktów wewnątrz górotworu f7J, czyli poniżej poziomu eksploatacji. Wyniesienie ich na powierzchnię przez szyby stwarzają punkty nawiązania na pówisrzchni, które leżą wówczas prawie w centrum badanego terenu i są wysrnosane z dużą dokładnością, 'Na nich dopiero może opierać się sieć powierzchniowa dostosowana do wyznaczenia przesunięć punktów w liniach lub samych punktów rozproszonych. Przedstawiono informacje potwierdzają pogląd, że dobór osnowy p orni er owe j pod względem dokładności owym odgrywa zasadniczą rolę v pomiarach przemieszczeń poziomych.