Małgorzata Dańczura
W metodach aktywizujących dzieci muszą myśleć podczas wykonywania podjętych działań. Angażują się emocjonalnie; są aktywne w sterze percepcyjnej, ruchowej, werbalnej i emocjonalno-motywacyjnej. Wykorzystując metody aktywne, uczymy dzieci właściwych stosunków międzyludzkich, zrozumienia, tolerancji. W trakcie przeprowadzania zajęć z wykorzystaniem metod aktywnych należy pamiętać o kilku zasadach:
O Nie wykluczamy nikogo z zabawy, dlatego że czegoś nie wie lub nie potrafi.
O Nie dzielimy uczniów na lepszych gorszych.
O Jeżeli ktoś nie ma ochoty się bawić, nie zmuszamy go.
O Nauczyciel także uczestniczy w zabawie.
O Każdy ma prawo do popełniania błędów.
Praca metodami aktywizującymi determinuje odmienny charakter procesu dydaktycznego zarówno w dziedzinie organizacji oraz przebiegu zajęć, jak i w pojmowaniu roli nauczyciela i dziecka. Nauczyciel pracujący metodami aktywizującymi w dość krótkim czasie odchodzi od swojej dotychczasowej roli nauczyciela-eksperta w kierunku nauczyciela:
O doradcy - do dyspozycji uczniów, gdy mają problem z rozwiązaniem zadania,
O animatora - inicjującego metody i objaśniającego ich znaczenie,
O obserwatora i słuchacza,
O uczestnika procesu dydaktycznego,
O partnera, który jest gotowy modyfikować przygotowane zajęcia.
Ogólnie przebieg pracy metodami aktywizującymi można ująć w czterech etapach:
1. Organizacja pracy przez nauczyciela;
2. Praca w małych grupach nad rozwiązaniem problemu;
3. Prezentacja wytworów na forum;
4. Podsumowanie pracy przez prowadzącego. Ewaluacja.
Organizacja pracy polega na przygotowaniu przez nauczyciela odpowiednich materiałów pomocniczych oraz zaaranżowaniu i zapewnieniu dzieciom wystarczającej przestrzeni do działania. Ważne jest na przykład odpowiednie ustawienie krzesełek, stolików itp. Praca metodami aktywizującymi, to przede wszystkim praca w grupach. Nauczyciel powinien mieć świadomość, że dzieci muszą się najpierw tej pracy nauczyć. Najczęściej stosowane w pracy przedszkola metody aktywizujące to:
■ Burza muzgów - metoda ta służy rozwiązywaniu problemów w sposób twórczy, rozwijaniu sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań. Rozwija kreatywność, przełamuje opory przed przedstawieniem własnych pomysłów, pobudza wyobraźnię. Burza mózgów polega na podawaniu w krótkim czasie dużej liczby różnych skojarzeń, rozwiązań, które nasuwa wyobraźnia.
Metoda ma przebieg etapowy: pierwszy etap to wytwarzanie pomysłów, drugi to ocena i analiza zgłoszonych pomysłów i oststni: zastosowanie pomysłów, rozwiązań w praktyce.
H Metoda projektu - jedną z kluczowych umiejętności, w jakie przedszkole wyposażyć ma dziecko to twórcze myślenie. Taką możliwość daje metoda projektów. Polega ona na wykonaniu przez dzieci zadań poprzez samodzielne poszukiwania pod opieką nauczyciela. Dzieci w trakcie pracy nad projektem uczą się przeprowadzania rozmów, samodzielnego poszukiwania materiałów, współdziałania w grupie, odpowiedzialności.