IMG83

9. MACEDONIA HEGEMONEM W GRECJI

Wzrost potęgi Macedonii i jej ekspansja. Kiedy po bitwie pod Mantineą (362 p.n.e.) zmniejszyła się aktywność polityczna państw greckich wyczerpanych wojnami, na krańcach świata greckiego zrodziła się nowa potęga Macedonia. Była to kraina rolnicza, bogata w lasy dostarczające budulca okrętowego. Nie miała jednak dogodnego dostępu do morza, stąd dążenie do zawładnięcia ujściem Strymonu w pobliżu Chalki-dyki. Oddzielona górami od Grecji północnej Macedonia stała na uboczu spraw, którymi żyły pozostałe państwa Grecji. Napór plemion trackich i iliryjskich, wewnętrzne walki o tron pogłębiały separatyzm Macedonii. Pisarze greccy określali Macedończyków' jako „barbarzyńców”, nie włączając ich do wspólnoty Hellenów.

Od V w. p.n.e. dzięki świadomej polityce króla Aleksandra 1 i dynastii Argea-dów, Macedonia zaczyna wchodzić w krąg kultury greckiej. Pierwszym krokiem było dopuszczenie Argeadów do udziału w igrzyskach olimpijskich. Archilaos 11 zdobywa zasłużoną sławę opiekuna Muz. Na jego dworze w Pełli przebywają znakomici artyści greccy, a tragik Eurypides poświęca mu swój dramat. Dopiero jednak za Filipa II (359—336 p.n.e.) młode państwo macedońskie staje się potęgą, która sięgnie po hegemonię w Grecji.

Wjnonarchii macedońskiej_król Joył zarazem najwyższym wodzem, sędzią i kajmanem. Jego patriarchalna władza była znacznie ograniczona przez zgromadzenie wojenne mężczyzn zdolnych do noszenia broni. Oparcie króla stanowiła arystokracja ^ojskowo-rodowa, towarzysze króla, jego drużyna (hetairoi), posiadająca wielkie majątki ziemskie. W IV w. p.n.e. zmniejsza się rola zgromadzenia na rzecz samega króla, słabną też wpływy starej arystokracji w miarę nowych podbojów i włączania do drużyny królewskiej naczelników i starszyzny podbitych plemion, Do służby wojskowej zostaje za Filipa wciągnięta cała ludność wolna. Wolni chłopi uzyskują opiekę krplewską.

Jako chłopiec przebywał Filip w Tebach w charakterze zakładnika. Kontakty z twórcami potęgi Teb — Pelopidasem i Epaminondasem ułatwiły mu z pewnością dokonanie zasadniczych reform wewnętrznych w państwie. Środki na ich przeB£Q=_ wadzenie uzyskał ze zdobytych w Tracji kopalni złota. Dzięki opanowaniu złóż złota mógjJFilip bić monetę złotą (stater), wprowadził on system bimetalizmu (moneta złota i srebrna). Złoto macedońskie okazało się orężem równie skutecznym'

251