IMG 67

268 • Oileus

gos. Antifatesa. Mężnie bronił greckich okrętów przed natarciem wojowników z Troi, dzięki czemu wiele z nich zdążyło odpłynąć. Sam zginął (według innej wersji przeżył to natarcie). Patrz także Amfiaraos.

Oileus, Ojleus, ¹ ojciec -» herosów z wojny trojańskiej, -» Ajasa Małego, najlepszego wśród posługujących się kopią, i -»Medona, dowodzącego wojskami —> Filokteta. Król Lokrydy, kraju w środkowej Grecji. Uczestniczył w wyprawie -> Argonautów, podczas której został raniony w ramię piórem z brązu jednego z ptaków stymfalijskich (ptaki zamieszkujące w Arkadii, nad jez. Stymfalos, wytępił je Herakles). ²Inny O. znany jest jako zręczny woźnica rydwanu, walczył pod -> Troją.

Ojagros, prawdopodobnie ojciec sławnego -» Orfeusza. Według jednych podań rzeczne bóstwo w Tracji, według innych król tego kraju leżącego na Półwyspie Bałkańskim. Patrz także Marsjasz.

Ojbalos, syn -> Perieresa, mąż -»Gorgofony (według niektórych autorów syn króla Kynortosa). Król —> Sparty, o którym wspomina już Hezjod (VIII/VH w. p.n.e.). Pauza-niasz mówi nawet o jego kulcie wSparcie (w II w.). Imię 0. utrzymywało się w nazwie Ojbalii w Kalabrii, zmienionej z czasem na Tarent. Patrz także Idas, Tyndareos.

Ojneus, syn i następca króla Porthaonosa. Z -> Alteą miał syna -> Meleagra, organizatora polowania na -» kalidoń-skiego dzika, i córkę -» Dejanirę. Z Periboją syna Tydeu-sa (jeden z dowódców wyprawy -»siedmiu przeciw Te-bom). Byt królem Etolów, sprawował władzę w Kalidonie. Pewnego razu zdarzyło się, że składając modły dziękczynne za urodzaj, zapomniał podziękować Artemidzie. Oburzona bogini zesłała na Kalidon ogromnego dzika, który wszystko niszczył. Zabili go dopiero najlepsi greccy myśliwi. Patrz także Herakles, Melanippe, Polynej-kes, Tersytes.

Ojnomaos, syn boga wojny —> Aresa i Harpiny (—> nimfy). Król Pizy w -> Elidzie. Z małżonką Asterope miał córkę -» Hippodameję. Obawiając się przepowiedni, że zginie z rąk zięcia, usiłował nie dopuścić do małżeństwa córki. W tym celu wszystkim pretendentom do jej ręki kazał stawać z nim do wyścigu, że zaś otrzymał konie od Aresa, zawsze zwyciężał, pokonanego przeciwnika zaś przebija! oszczepem. Pokonał tak dwunastu przeciwników, gdy pojawił się -»Pelops. Przekupiony przez tegoż woźnica O., -»Myrtilos, uszkodził koło rydwanu i O. podczas wyścigu zginął. Pelops urządził mu uroczysty pogrzeb,

Okeanos • 269

a po okresie żałoby ożenił się z Hippodameją, po czym został królem Pizy. • Wyścig Ojnomaosa z Pelopsem wielokrotnie był tematem malowideł wazowych. Patrz także Leukippos, Taraksippos.

Ojnone, —> nimfa górska, córka boga rzeki Kebren, która posiadała dar wieszczenia. Żona —»Parysa, przepowiedziała mężowi jego smutną przyszłość. Parys porzucił O., dlatego, kiedy umierał, nie udzieliła mu pomocy. Wkrótce jednak chciała swój błąd naprawić, przybyła do —> Troi z chęcią niesienia pomocy Parysowi, ale mąż już nie żył. Ogarnęła ją rozpacz, powiesiła się (według innej legendy: kazała się spalić na stosie). Historię tę znamy ze zbioru Heroidy (V 1 n.) Owidiusza. Patrz także Ajgina.

Ojnopion, syn boga wina -> Dionizosa i |jj Ariadny. Król na wyspie Chios. W jego córce -I Merope kochał się Orion, który pewnego razu upił się winem częstowany przez O. Syn Posejdona zgwałcił Merope, za co został we śnie oślepiony przez O. i zmuszony do opuszczenia wyspy. Patrz także Hippomedon, Talos.

okeanidy, córki —> tytana —»Okeanosa i tytanidy -»Tethys. Było ich podobno bardzo dużo, około trzech tysięcy, choć Hezjod w —» Teogonii wymienia tylko 41. Niektóre z nich wyróżniły się i znalazły się w mitach, np. -»Dione, -» Elektra, -> Klimena, -»Styks. Zazwyczaj przedstawiane są w wiankach z kwiatów na głowie, stoją obok muszli, na której leży ich matka Tethys. Są to personifikacje źródeł i strumieni. Patrz także charyty, heliady, nimfy, Tyche.

Okeanos (łac. Oceanus) syn boga nieba -» Uranosa i Gai. Brat i mąż -»Tethys, z którą miał ogromną liczbę dzieci: wszystkie rzeki wpadające do morza, trzy tysiące córek zwanych —»okeanidami i taką samą liczbę synów. Władca bezkresnych, głębokich wód, tzw. morza zewnętrznego, od którego imienia pochodzi nazwa: ocean. Stworzył większość rzek, takich jak: -> Skamander, -> Me-andros, -» Granikos, Simois oraz -»Nil. Gdy -* Zeus odebrał mu władzę nad morzami na rzecz -> Posejdona, O. przestał opuszczać swój pałac, leżący na krańcu świata. Starsze wersje mitu podają, że była to ogromna rzeka, oblewająca dookoła ziemię, bądź też olbrzymie morze, po którym pływała ziemia w kształcie tarczy. • Na ołtarzu Zeusa z -> Pergamonu O. ukazany jest z —> Nereusem i jego małżonką -»Doris w walce z —> gigantami (II w. p.n.e., berlińskie Pergamonmuseum). Patrz także Acheloos, Afrodyta, Ajtra, Alfejos, Amfitryta, Asopos, Atlantyda, Dione, Elektra, Eurynome, Fortuna, Helios, Hyperborejczycy,