IMG02

CfD^ynin M>

CfD^ynin M>

a 5ćT:

k/tfsjc-t w ty^{1 2} > feimmt

Janusz Trupinda

SKRZYDŁO PÓŁNOCNE ZAMKU WYSOKIEGO - DZIEJE, KSZTAŁT ARCHITEKTONICZNY I WYPOSAŻENIE W ŚWIETLE ŹRÓDEŁ PISANYCH

Założenia wstępne

Zgodnie z założeniami grantu badawczego Komitetu Badań Naukowych nr 2H01E 02725 badaniami objęto możliwie wszystkie zachowane źródła pisane z okresu krzyżackiego władztwa na zamku w Malborku. czyli z lat 1309-1457. Ich zestawienie i kompletna analiza winna być bowiem podstawą do interpretacji wyników badań architektonicznych i technologicznych. stanowiąc w miarę pewny punkt odniesienia. W dotychczasowej literaturze przedmiotu jakże wiele hipotez powstało bez oparcia w źródłach. W prezentowanych tu badaniach uwzględniono także bogaty materiał zawarty w publikowanych i niepublikowanych lustracjach z czasów polskich oraz dokumentację powstałą podczas ręstauracji zamku w XIX i XX wieku. Dane tam pomieszczone traktowano jednak jako pomocnicze. Przy opracowywaniu wyników skoncentrowano się nad trzema zagadnieniami:

1.    Historią budowlaną obiektu.

2.    Przeznaczeniem i wykorzystaniem poszczególnych wnętrz.

3.    Wystrojem i wyposażeniem pomieszczeń uchwytnym w źródłach pisanych.

W centrum uwagi znalazł się kościół zamkowy, jako wnętrze najważniejsze i jednocześnie najbardziej skomplikowane, stanowiące niejako klucz do całego skrzydła. Poza nim zebrano źródła dotyczące tzw. Kapitularza ora2 kaplicy grzebalnej wielkich mistrzów pod wezwaniem św. Anny. Wyniki przedstawione zostały w układzie chronologicznym, w kilku pizedzialach czasowych: 1280-1309.1309-1331.1331--1344 oraz 1345-1457.

Pizy prezentacji wyników należy podkreślić ich roboczy charakter. Taka była rola podsumowywanych tutaj badań, pełniących w interdyscyplinarnym projekcie funkcję niejako służebną. W wielu przypadkach zatem przedstawiono obraz wynikający ze źródeł, zestawiając go z aktualnie funkcjonującymi w literaturze przedmiotu poglądami i wykazując ich zgodność lub niezgodność. Powstrzymywano się przy tym od formułowania kategorycznych stwierdzeń, o ile nic miały one wystarczającej podbudowy źródłowej.

Na koniec wspomnieć wypada o wykorzystanej bazie źródłowej. Dla wcześniejszego okresu są to źródła dokumentowe publikowane przede wszystkim w ramach wydawnictw Codex Diplomaticus Prussicus¹ i Preussiscbes Urkundenbucb² oraz pojedyncze dokumenty drukowane w pracach monograficznych. Uwzględniono oczywiście teksty roczników i kronik zebrane w Scrfpiores rerum Prussica-rum, biorąc pod uwagę ich nowe edycje⁵. Są to źródła ■ mogące służyć do nakreślenia ogólnych problemów związanych z interesującym nas zagadnieniem. Kwestie

1

’ Codex Dipłomaticus Prussicus, hrsg. v. Johannes Vołgt (dalej cyt.: CDPr), Bd. !-Vl. Kónlgsberg 1836-1861.

2

Pręussiscbes Urkundenbucb, hrsg, v. Rudolf Phlllppl. Car! Peter Woclky. August Seraphim l Inni (dalci cyt.: PrliB), Bd. 1-VI, 2, KOnigsbcrg-Marburg 1882-2000.

¹ Scriptorrs rerum Prussicarum (dalej cyt: SRP), Bd. !-VI, Leipzig-Frankfun a. Main 1861-1968.