IMG02 (2)

10. FREZOWANIE

10.1. OGOLNA CHARAKTERYSTYKA

Frezowaniem nazywa się obróbkę skrawaniem narzędziami wieloostrzowymi — frezami Głównym zadaniem technologicznym frezowania jest obróbka płaszczyzn i powierzchni profilowych. Schemat procesu frezowania podano na rys. 10.1.

Rys. 101 Metody ferowania obwodowego: a) przeciwbieżne, b) współbieżne

Rozróżnia się dwie zasadnicze odmiany frezowania:

—    frezowanie obwodowe (rys 10.la) — gdy oś obrotu frezu jest równoległa do powierzchni obrabianej,

—    frezowanie czołowe (rys. lO.lb) — gdy oś obrotu frezu jest prostopadła do powierzchni obrabianej.

Frezowanie płaszczyzn czołowe, w porównaniu z obwodowym, wykazuje wiele zalet, takich jak: zwiększenie wydajności, dokładności wymiarowej, gładkości po- ™ wierzchni. Ponadto praca ostrzy frezu jest spokojniejsza, a siły skrawania mniejsze.

Z tych to względów frezowanie czołowe płaszczyzn jest obecnie chętniej stosowane. Frezowanie obwodowe przeprowadzić można dwiema metodami. Są to:

—    frezowanie przeciwbieżne (rys. 10.la) — gdy kierunki ruchów frezu i przedmiotu obrabianego są przeciwne,

—    frezowanie współbieżne (rys, 10.Ib) — gdy kierunki te są zgodne.

Przy frezowaniu przeciwbieżnym kolejne ostrza frezu zagłębiają się w materiał w miejscu najmniejszej grubości warstwy skrawanej, a kończą przy największej. Ostrza te nie od razu wchodzą w materiał, a na skutek podatności układu: obrabiarka, uchwyt, przedmiot, narzędzie (OUPN) ślizgają się i trą o powierzchnię obrobioną przez ostrza poprzednie. Tarcie to powoduje przedwczesne stępienie ostrzy, a gromadzące się przed ostrzem wióry utrudniają chłodzenie. Wad tych nie posiada frezowanie współbieżne, ponieważ kolejne ostrza frezu zaczynają pracę w miejscu największej grubości warstwy skrawanej. Podstawową jednak wadą frezowania współbieżnego jest to, że na skutek niekorzystnego rozkładu sit skrawania przedmiot obrabiany jest wciągany pod frez, nawet przy niewielkich luzach w mechanizmie posuwu. Prowadzi to do zniszczenia frezu, przedmiotu i uszkodzenia obrabiarki. Frezowanie tałrie wymaga frezarki w tym celu budowanej (o dużej sztywności oraz z urządzeniami do kasowania luzów mechanizmów posuwu). Na takiej frezarce można także frezować przeciwbieżnie, co pozwala na frezowanie kolejnych warstw przy obu kierunkach ruchu stołu i w rezultacie zwiększa wydajność frezowania Frezowanie współbieżne stosuje się w produkcji wielkosetyjnej, gdzie na stole frezarki obrabia się kolejno dwa takie same przedmioty. Podczas obróbki jednego z nich, drugi, już obrobiony, zdejmuje się i zakłada następny.

10.2. ZADANIA OBRÓBKOWE

Podstawowe zadania obróbkowe przedstawiono na rys. 10.3. Pozostałe zadania dotyczą frezowania powierzchni śrubowych, spiralnych, ewolwcntowych i innych.

105