IMG…12

IMG…12



226 ANNA KRAJEWSKA

Na koniec przyszedÅ‚ i koniec dramatu... AkcjÄ™ sprowadzono do redukcji, tekst do fragmentu, prezentacjÄ™ do próby, bohatera do Å›ladu a postać do gÅ‚osu, oddechu. Dramat winien być jedynie synonimem „play", gry. Rodzi siÄ™ jednak pytanie: o kres jakiego dramatu tu chodzi, jakiego bohatera?

Ciekawym tropem prowadzÄ…cym, jak siÄ™ wydaje, do współczesnego odczucia zaniku kategorii postaci jest wprowadzenie do dramatu dyskusji. ZwracaÅ‚ na to uwagÄ™ już Bernard Shaw, którego sztuki rozgrywajÄ… siÄ™ poza kategoriami „litoÅ›ci i trwogi", jak i poza komediowym Å›miechem z ludzkich wad, charakterów i postÄ™pków. Postacie sÄ… maskami, nie współczujemy im nawet w chwili, gdy - jak w Androklesie i lwie majÄ… być rzucone na pożarcie lwom. Tak samo nie przejmujemy siÄ™ zbytnio losem rozbitków z Na peÅ‚nym morzu Mrożka, którzy decydujÄ…, kogo majÄ… zjeść. Farsa nie zna czuÅ‚oÅ›ci, alegoryczność nie znosi sentymentu, powiastka filozoficzna odsyÅ‚a do rozumu. Choć w analizach utworów scenicznych przeważa mówienie o dialogach i monologach postaci, brakuje czasem akcentowania roli ich swoistych odmian, takich jak spór, kłótnia, rozmowa, dyskusja. Z ostatniÄ… wÅ‚aÅ›nie wiÄ…zaÅ‚ Shaw — wypowiadajÄ…c siÄ™ jako teoretyk dramatu — rewolucjÄ™ scenicznej formy5, którÄ… rozpoczÄ…Å‚ Henryk Ibsen, umieszczajÄ…c w Domu lalki zamiast sentymentalnego happy-endu — dyskusjÄ™. Podczas gdy, jak trafnie zauważa autor Pigmaliona - u Ibsena wymiana zdaÅ„ pojawia siÄ™ na koÅ„cu sztuki, w jego utworach ona akcjÄ™ przeplata. Partie polemiki poprzedzajÄ… krótkie sekwencje dziaÅ‚ania bohaterów uÅ‚ożone tradycyjnie w ramach aktów w osobne obrazki. Wizualność, widziana jako podstawowa cecha dramatu, ratuje go przed roztopieniem siÄ™ w dyskursie epickim, czyli scala gatunek. Postać natomiast znika, stajÄ…c siÄ™ jedynie gÅ‚osem w dyskusji. Shaw pokonuje drogÄ™ od piece bien faite do stosowania dyskusji w dramacie.

W swym likwidatorskim geście dekonstrukcjoniści definiują zatem dramat jako wiązkę głosu autora rozpisaną na role. Przypomina się definicja Arystotelesa, w której jedynie w dramacie znika głos autora, który oddaje go swoim postaciom.

Tak oto dekonstrukcjoniści dekonstruując dramat doszli do Arystotelesa.

Może znów właśnie od przyglądania się regułom poetyki Stagiryty należy prace nad nowym dramatem rozpocząć?

* B. Shaw, Kuiiniaencja ibsenizmu, (w:] O dramacie, red. E. Udalska, Warszawa 1993,12: OJ Hugo do Wakieuiicza, s. 161.

Pierwodruk: Genolopa dzisiaj, red. W. Bolecki i ]. Opacki, Warszawa 2000.

Część III

Dramat a teatr


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rozdział 6. Procedury KsięGowE na koniec okresu sprawozdawczego Obliczenia do zapisów dostosowawczyc
Rozdział 6. Procedury księgowe na koniec okresu sprawozdawczego Polecenia do wykonania: Przedstaw
IMG12 (2) Klucze obce Czasem zachodzi konieczność aktualizacji wartości kluczowych, do których odwoł
53327 obraz 6 (36) mąk i złożeniu przysięgi absolutnej tajemnicy na koniec zostaje wskrzeszony36. We
P1080190 (2) 1. Rozwój robotyki na koniec 2008 r. wskazują, że do zastosowań pozaprzemysłowych sprze
IMG?10 ANNA KRAJEWSKADramat genologii, czyli o gatunkach współczesnego dramatu 1. Od poetyk sfo
Koszt ex-ante Wycena oparta na kosztach przyszłych (ex-ante) odnosi się do kosztów planowanych, czyl

więcej podobnych podstron