Wykorzystanie bogatej, popularnej dziś I wiedzy z zakresu kontaktów interpersonalnych, asertywności czy negocjacji i wprowadzanie na zajęcia szkolne ćwiczeń z tych dziedzin może zniwelować trudności zewnętrzne, jakie przeżywa młody człowiek w kontaktach z innymi._jj oraz programu wychowawczego szkoły, a także systemu oceniania uczniów".12
Nauczyciel, mając większą dowolność w prowadzeniu zajęć, będzie mógł poświęcić każdemu uczniowi więcej czasu i energii. Będzie też mógł skoncentrować się na interesujących klasę zagadnieniach, a nie jak dotychczas „gonić program”1'.
„Współczesny nauczyciel powinien być przede wszystkim szczery i uczciwy, powinien przedstawiać cechy godne naśladowania. Otwarty na problemy uczniów. Wyrozumiały, ale jednocześnie stanowczy. Powinien być z uczniem na przyjacielskiej stopie, ale obie strony nie mogą zapominać, jak należy się odnosić do siebie”14.
Rozważając za Alicją Anną Kotusiewicz: w tradycji polskiej myśli pedeutologicznej akceptowano pogląd, że osobowe „Ja” nauczyciela stanowi szczególną, humanistyczną wartość, bo „kompetencje merytoryczne oraz sprawność nauczycielskiego działania stanowią podstawowe elementy zawodowego wyposażenia, nie czynią jednak nauczyciela...
Pozostając do dyspozycji swoich uczniów, nauczyciel świadczy na ich rzecz posiadaną wiedzą, doświadczeniem, ale także uwagą.
uczuciem, własną osobą, tym, czym jest on sam, jako niepowtarzalny, osobowy byt ludzki”15.
Od nauczycieli pragnących uczyć wymaga to nie tylko wiedzy, serca i zapału, ale także cierpliwości i mądrości. Wychowawca pokazuje godne cele. Im dalej na horyzoncie ludzkiego myślenia cele te leżą, tym są dla wychowanka cenniejsze. Wykorzystanie bogatej, popularnej dziś wiedzy z zakresu kontaktów interpersonalnych, asertywności czy negocjacji i wprowadzanie na zajęcia szkolne ćwiczeń z tych dziedzin może zniwelować trudności zewnętrzne, jakie przeżywa miody człowiek w kontaktach z innymi. Nasuwa się zatem wniosek, że reforma szkoły polskiej obejmować winna także zmianę świadomości pedagogicznej osób odpowiedzialnych za wychowanie młodzieży16.
Od nauczycieli pragnących uczyć wymaga to nie tylko wiedzy, serca i zapału, ale także cierpliwości i mądrości. __
„Potrzebny jest nauczyciel - przewodnik i opiekun każdego ucznia, organizator żyda i działania zbiorowego uczniów, człowiek zdolny do autentycznej współpracy z dziećmi i młodzieżą w atmosferze prawdziwej życzliwości, a zarazem wyposażony w umiejętności kierowania zespołem".17
iaeainy nauczyuei
Obraz rzeczywisty nauczyciela nie zawsze pokrywa się z wzorem, a czasem nawet dale-
** Tamże, s. 3,
u Biblioteczka reformy, „Zeszyt Biblioteczki Reformy'' nr 1, s. 6.
14 R. Pantkowski, Jak młodzież postrzega współczesnego nauczyciela, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” 1991 nr 5, s. 200-201.
14 M. Dudzikowa, A. A Kotusiewicz (red.), Z pogranicza idei i praktyki edukacji nauczycielskiej, Bisty* stok 1994, Wydawnictwo UW Filia w Białymstoku, s. 63-66.
14 R Pantkowski, Juk młodzież postrzega współczesnego nauczyciela, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze" 1991 nr 3. s. 202.
** Tamże, s. 200.