ROZDZIAŁ 21. ŚWIADKOWIE Art. 180
§ 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Dz. U. nr 24, poz. 83);
- geologiczna, zawierająca informacje oraz próbki uzyskane w wyniku prowadzenia prac geologicznych w zakresie, w jakim wymaga utrzymania w tajemnicy interes państwa lub ich właściciela (art. 45 ust. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze, Dz. U. nr 27, poz. 96);
- maklerska, obejmująca informacje związane z publicznym obrotem papierami wartościowymi, których ujawnienie mogłoby naruszyć interes uczestników tego obrotu, a także informacje dotyczące emitenta lub papieru wartościowego, która nie została przekazana do publicznej wiadomości, a która po ujawnieniu mogłaby w istotny sposób wpłynąć na cenę papieru wartościowego (art. 4 pkt 18 i 19 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi, Dz. U. nr 118, poz. 754 z późn. zm.);
- dawcy krwi, zapewniająca anonimowość dawcy krwi (art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi, Dz. U. nr 106, poz. 681).
5. Generalną zasadą jest, że od obowiązku zachowania tajemnicy służbowej lub zawodowej zwalnia - w zależności od stadium postępowania karnego - sąd lub prokurator. Nie mają tego uprawnienia inne organy procesowe, np. Policja prowadząca dochodzenie. Do wyłącznej kompetencji sądu należy jednak zwolnienie od obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej lekarskiej lub
"cHyieumkarskiej; organ ten jest właściwy do dokonania tego także w fazie postępowania przygotowawczego. Jeżeli w toku śledztwa lub dochodzenia zajdzie potrzeba przesłuchania osoby na okoliczności objęte którąkolwiek z tych tajemnic, prokurator powinien wystąpić do sądu o zwolnienie świadka od obowiązku zachowania tajemnicy, jeżeli jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu.
6. Zwolnienie następuje w formie postanowienia. Na postanowienie prokuratora w przedmiocie zwolnienia od obowiązku zachowania tajemnicy nie przysługuje zażalenie stronom. Mogą na nie złożyć zażalenie inne osoby, jeśli postanowienie narusza ich prawa (art. 302 § 1).
Na postanowienie sądu w przedmiocie zwolnienia nie przysługuje zażalenie, z wyjątkiem postanowienia w przedmiocie zwolnienia od zachowania tajemnicy adwokackiej, lekarskiej lub dziennikarskiej. Co do tych ostatnich rodzajów tajemnic ustawa dopuszcza wprost zażalenie, stanowiąc, że na postanowienie sądu przysługuje zażalenie (art. 180 § 2 in fine). Wcześniej mowa jest o tym, że o przesłuchaniu lub zezwoleniu na przesłuchanie decyduje sąd. W związku z tym rodzi się wątpliwość, czy zażalenie przysługuje na postanowienie o przesłuchaniu lub zezwoleniu na przesłuchanie, czy też na decyzję odmawiającą przesłuchania lub wydania zezwolenia. Wcześniej mowa jest o tym, że o przesłuchaniu lub zezwoleniu na przesłuchanie decyduje sąd. Można argumentować, że skoro sformułowanie dopuszczające zażalenia poprzedza zwrot: „O przesłuchaniu lub zezwoleniu na przesłuchanie decyduje sąd”, to znaczy, że zaskarżeniu podlega tylko decyzja
487
Ryszard A. Stefański