Leki mukolityczne uwadniają gęsty śluz powstający w drogach oddechowych i ułatwiają jego odkrztuszanie. Śluz i wydzielina śluzowo-ropna jak efekt toczących się stanów zapalnych i infekcyjnych utrudniają w sposób mechaniczny wdech i wydech prowokując do występowania kaszlu, który staje się suchy i nieefektywny. Wskazaniem do sięgania po te leki są sytuacje przebiegające z obecnością gęstej i trudno poddającej się ewakuacji wydzieliny np. ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli, odoskrzelowe zapalenie płuc. Leki te uzyskują wysoki poziom w surowicy niezależnie od drogi podania i wydzielane są do dróg oddechowych gdzie zmieniają strukturę glikoprotein powodując upłynnianie śluzu i ułatwiając jego wydalanie.
- bromheksyna, preparaty: Bisolvon, Bromhexin, Flegamina; proszek, syrop, tabletki, dawkowanie: psy 1,6 - 2,5 mgflcg, 2 x dziennie, koty 1 mg/kg, co drugi dzień
- acetylocysteina, preparat Parvolex, aerozol, podawany przez maskę, 5 min. - 3 x dziennie.
Związki należące do tej grupy: kodeina, butorfanol, difenhydramina mogą być wykorzystywane tylko wówczas, gdy hamowanie odruchu kaszlowego nie będzie wpływało niekorzystnie na stan zwierzęcia. Praktycznie wykorzystuj się te leki tylko wówczas, gdy kaszel jest przewlekły, suchy, nieproduktywny i jego utrzymywanie osłabia organizm. Leki te przeciwwskazane są w przewlekłych stanach zapalnych oskrzeli i odoskrzełowego zapalenia płuc. Także zaleca się unikania ich podawania u kotów.
- kodeina, preparaty: Codeinum phosphorieum, Thiocodin; labl., syrop, dawkowanie: psy 0,5 - 2 mg/kg, 2 x dziennie, koty 0,25 - 4 mg/kg stosując bardzo ostrożnie,
- butorfanol, preparat: Torbutrol, injekcje i.m., s.c., tabletki, dawkowanie: p.o. 0,5 mg/kg 2 - 4 x dziennie, injekcyjnie 0,05 - 0,1 mg/kg, 2 - 4 x dziennie,
- dekstrometorfan, preparaty: Acodin, Akinex, Dexatussin; tabletki, syrop, dawkowanie: 0,1 mg/kg do 5 mg/kg, 2 - 4 x dziennie.
Antybiotyki stosuje się powszechnie w leczeniu pierwotnych i wtórnych chorób układu oddechowego gdyż przebiegają one wcześniej łub później z obecnością zakażeń bakteryjnych. Decyzja o stosowaniu antybiotyku winna zapadać jak najwcześniej a jego wybór powinien następować na drodze analizy empirycznej (wymaz, posiew i ocena antybiotykoopomości trwa z reguły 24 - 48 godzin). Podczas dokonywanej analizy należy rozważyć podejrzenie, co do rodzaju występujących drobnoustrojów i cech farmakokinetycznych antybiotyku. Najlepszą penetrację do tkanek oskrzeli i płuc wykazują tetracykliny, antybiotyki B - łaktamowe (penicyliny i cefałosporyny), potenejalizowane sulfonamidy, chinolony i niektóre makrolidy. Choć wyniki posiewu i antybiotykogramu wskażą na rodzaj obecnego patogenu i skuteczność dostępnych antybiotyków często uzasadnione wydaje się kontynuowanie rozpoczętej terapii wybranym wcześniej antybiotykiem. Wskazaniem klinicznym jest stan pacjenta i jedynie przy braku poprawy stanu zdrowia po 48 - 72 godzinach jego stosowania należy rozważyć zmianę. Wyjątkową sytuacją jest zakażenie układu oddechowego bakteriami z rodzaju Pseudomonas. Wtedy to decydujące znaczenie dla skuteczności terapii ma wybór antybiotyku na podstawie wyników antybiotykogramu.
Wskazaniami do stosowania antybiotyków jest obecność pierwotnych zakażeń bakteryjnych występujących w trakcie ostrego zapalenia krtani, tchawicy, oskrzeli oraz płuc. Również zwalczanie wtórnych zakażeń rozwijających się podczas przewlekłych chorób układu oddechowego, głównie przewlekłego zapalenia oskrzeli zmusza do stosowania leków tej grupy.