makro0309

VI Produkcja plobnlnn metody pnmhn

Produkt Narodowy Brutto	Dochody netto za usługi czynników produkcji	Amortyzacja
			Podatki pośrednie
	Produkt Krajowy Brutto	Produkt Narodowy Netto w cenach rynkowych	Produkt Narodowy Netto w cenach czynników produkcji	Dochód Narodowy	Wynagrodzenie kapitału
					\Afynag rodzenie pracy
					Wynagrodzenie ziemi

"Schemat przedstawia tylko jedną z możliwych sytuacji, gdy PNB jest większy od PKH.

Schemat 3.1. Mierniki aktywności gospodarczej społeczeństwa"

Źródło: opracowanie własne.

Część dochodów w postaci odsetek jest wypłacana osobom prawnym, czyli firmom, a także innym instytucjom (Op). Do tak obliczonych dochodów należy dodać wszystkie płatności transferowe otrzymywane przez gospodarstwa domowe, gdyż nie zostały one wliczone do dochodu narodowego. Tak obliczona wartość dochodów obejmuje drugą część podatków, czyli podatki bezpośrednie. Jeżeli chcemy obliczyć, jakim dochodem faktycznie dysponują gospodarstwa domowe, od dochodów osobistych należy odjąć podatki obciążające te dochody, czyli podatki dochodowe (Tm)- Zmienną, którą w ten sposób uzyskamy, nazywamy dochodem do dyspozycji lub dochodem rozporządzalnym, który w poprzedniej części podręcznika oznaczyliśmy symbolem Yd. Jest to wartość, którą gospodarstwa domowe mogą wydać na konsumpcję lub przeznaczyć na oszczędności.

Schemat 3.1 ukazuje związki występujące między omówionymi miernikami aktywności gospodarczej i produkcji globalnej. W tabeli 3.5 przedstawiono natomiast sposób ustalania ich wartości.

I nltcla 3.5. Sposób ustalania mierników aktywności gospodarczej

Produkt krajowy brutto (PKB) w cenach rynkowych

+ dochody netto za usługi czynników produkcji za granicą (Dz„)

= produkt narodowy brutto (PNB lub DNB)

- amortyzacja (Am)

= produkt narodowy netto (PAW)

- podatki pośrednie (T_e)

= dochód narodowy (D1Y)

- nierozdzielone zyski firm (Zn)

- składki na ubezpieczenia społeczne (Sus)

- odsetki wypłacone innym podmiotom niż gospodarstwa domowe (Op) + płatności transferowe (77?)

= dochody osobiste (DO)

- podatki dochodowe (T_M)

= dochody do dyspozycji (Yd)

Źródło: opracowanie własne.

3.5. Rachunki dochodu narodowego a poziom życia

Na początku tego rozdziału wspomnieliśmy, że każda praca społecznie użyteczna przyczynia się do powiększenia dobrobytu społecznego, ale mierniki aktywności gospodarczej społeczeństwa, jako mierniki poziomu życia, mają pewne wady.

Po pierwsze, ustalając wielkość PKB, braliśmy pod uwagę wartość pieniężną dóbr i usług, czyli ich aktualną cenę rynkową. W ten sposób otrzy mywaliśmy bieżącą (nominalną) wartość PKB w cenach rynkowych i na jej podstawie obliczaliśmy kolejne mierniki. Nominalny PKB może być mylącym wskaźnikiem poziomu życia i jego zmiany, ponieważ zależy nie tylko od fizyez nych rozmiarów produkcji, lecz także od ogólnego poziomu cen dóbr i usług. Aby wyeliminować wpływ zmiany cen bieżących na wartość wytwarzanej pro-