TWG3 7

Z formalnego punktu widzenia można określić tempo wzrostu produktu narodowego brutto (GNP): AY/Y jako sumę tempa wzrostu kapitału aAK/K, tempa wzrostu nakładów pracy (1 - a)AL/L oraz tempa wzrostu ogólnej produktywności (wydajności) czynników produkcji AA/A.

Tabela 1. Udział poszczególnych czynników wzrostu produktu narodowego brutto w Stanach Zjednoczonych w kształtowaniu tempa wzrostu gospodarczego (w procentach), w latach 1950-1985.

Lata	Wzrost w %	Czvnnil Kapitał	u wzrostu Praca		oroduktu narodowego Wydajność czynników produkcji
	AY/Y	aAK/K	(1 - a)AL/L		AA/A
Przeciętny roczny przyrost w procentach
1950-1960	3,3	1,2	0,5	1,6
1960-1970	3,8	1,2	1,0	1,6
1970-1980	2,8	0,8	1,3	0,7
1980-1985	2,5	1.1	0,9	0,5
1950-1985	3,2	1,1	0,9	1,2

Objaśnienia: Y oznacza realny produkt narodowy brutto,

K - zasób kapitału (z wyłączeniem inwestycji mieszkaniowych) .

L - ogólna wielkość zatrudnienia razy przeciętna tygodniowa liczba godzin pracy,

a - udział nakładów kapitału w tworzeniu PNB,

(1 - a) - udział nakładów pracy w tworzeniu PNB; suma obu udziałów = 1.

W obliczeniach przyjęto założenie, że a = 0,3.

Źródło: Tabela opracowana przez N. G. Mankiw a na podstawie materiałów

Departamentu Handlu i Departamentu Pracy USA. Zob. N. G. Mankiw.

Macroeconomics, Worth Publishers, New York, 1992, s. 116.

W rozpatrywanym okresie tempo wzrostu gospodarczego Stanów Zjednoczonych było zdeterminowane przede wszystkim przez wzrost nakładów kapitału i wzrost wydajności pracy wynikający z wysokiej globalnej efektywności nakładów inwestycyjnych. Wzrost nakładów pracy tylko raz - w okresie 1970-1980 -dominował wśród czynników wzrostu, na co niewątpliwie wpłynął kryzys naftowy, zwłaszcza w jego początkowej fazie, kiedy to w większości krajów rozwiniętych wystąpił silny spadek produkcji połączony z procesami stagflacji.

W okresie 1950-1985 duży wpływ na wzrost gospodarczy wywierały rządowe wydatki na zakup dóbr i usług, przy czym do roku 1975 największą pozycję wśród nich stanowiły wydatki wojskowe (military expenditures), które do zakończenia wojny wietnamskiej stanowiły około 30% wydatków budżetu federalnego Stanów Zjednoczonych. Oznacza to, że mimo dominacji poglądów nowej szkoły klasycznej w amerykańskiej ekonomii, w praktyce polityki gospodarczej idee keynesowskie były nadal silne i chętnie stosowane przez władze USA. Najbardziej przekonującym przykładem jest polityka gospodarcza Ronalda Reagana (tzw. Reaganomics), która w swej warstwie fiskalnej bardzo wyraźnie przypominała (jeśli wręcz nie naśladowała) politykę obniżenia podatków wprowadzoną w 1964 roku przez keynesistów z Rady Doradców Ekonomicznych.