1282722481

naliczania amortyzacji. Z formalnego punktu widzenia prawo wyboru występuje wówczas, gdy w odniesieniu do określonego stanu faktycznego można przyjąć co najmniej dwa różne, ściśle ustalone rozwiązania, które się wzajemnie wykluczają. Prawa wyboru są wyraźnie rozpoznawalnymi, ściśle oznaczonymi i określonymi wariantami (rozwiązaniami).¹ „Pola swobodnego działania” to tzw. „wolny obszar”, pozostawiony sporządzającym sprawozdanie finansowe. Jego granice nie są ściśle oznaczone, a ujawniają się w sytuacjach, w których ustawodawca określa miarę wartości, lecz nie specyfikuje elementów składowych tej wartości lub metod bilansowego jej ujęcia. „Pola swobodnego działania” wynikają z praktycznej niemożności pełnego uregulowania wszystkich obszarów rachunkowości.

Obowiązująca w Polsce ustawa o rachunkowości, stwarza możliwości wyboru dzięki ujmowaniu rozwiązań wariantowych. Wybór przez jednostkę gospodarczą określonego wariantu zależy od jej preferencji. Przykładowe instrumenty polityki bilansowej w zakresie

aktywów obrotowych wnikające z ustawy o rachunkowości przedstawia tabela 2. Tabela 2. Przykładowe prawa wyboru w zakresie aktywów obrotowych

Rodzaj składnika	Prawa wyboru w zakresie wyceny wstępnej i ewidencji
Materiały	•    cena średnia, •    metoda pierwsze przyszło-pierwsze wyszło, •    metoda ostatnie przyszło-pierwsze wyszło, •    w drodze szczegółowej identyfikacji i rzeczywistej ceny, •    stała cena ewidencyjna, ustalona na poziomie: o cen zakupu, o cen nabycia, •    przekazanie materiałów bezpośrednio do zużycia oraz dokonanie inwentaryzacji: o co kwartał, o co pół roku, o na dzień bilansowy;
Towary	•    cena średnia, •    metoda pierwsze przyszło-pierwsze wyszło, •    metoda ostatnie przyszło-pierwsze wyszło, •    w drodze szczegółowej identyfikacji i rzeczywistej ceny, •    stała cena ewidencyjna, ustalona na poziomie: o cen zakupu, o cen nabycia, o cen sprzedaży netto, o cen sprzedaży brutto, •    przekazanie towarów bezpośrednio do sprzedaży oraz dokonanie inwentaryzacji:

¹ Polityka bilansowa i sprawozdawczość finansowa w zarządzaniu firmą, red. K. Sawicki, Ekspert. Wrocław 2002, s.8.

3