maszynoznawstwo0

SlTOPY ttlAZAZ WĘGlfM

Materiały stosowane w budowie maszyn.

Stopy żelaza z węglem.

Stopy żelaza z węglem otrzymuje się przez przetopienie rud żelaza w tzw. wielkich piecach( rys 1 )

Surowce-

reda

koks

topniki

Produktu uboczne

—*-gaz wielkopiecowy żużel

--- -___ kicia do przerobu na stel szara odlewnicza
t • T •	_L_
martenowska [ thomasowska
	zwykle.		specjalna ]

Rys. 1 'Schemat blokowy procesów hutniczych •

Konwertor [/T Thomasa

"złom Żelaznu

Zet iwo zwyczajne	Żeliwo stopowe

ciągli we LC utwardzone LUj |na walce Livj

Do pieca wsypuje się warstwami rudę, koks i lopniki( najczęściej dwuwęglan wapnia ), ułatwiające, tworzenie się żużla. Za pomocą dmuchaw wtłaczane jest powietrze o wysokiej temperaturze. Koks spalając się powoduje nagrzanie wsadu do temperatur powyżej 1500 C. co z kolei jest powodem topnienia się rudy. W płynnym żelazie rozpuszcza się pewna imśc węgla, t worząc stop żelaza z węglem. Stop ten wypuszcza się co jakiś czas bocznym kanałem Nosi on. nazwę surówki wielkopiecowej i ma zawartość węgla około 5 %.

W zależności od rudy i topników oraz procesów topnienia i schładzania otrzymuje > ę surówkę białą lub szarą. Surówka biała jest następnie przetapiana na stal, zaś surówka sia na żeliwo.

Sta! jest stopem żelaza z węglem , przy czy zawartość tego ostatniego nje przekracza. _ %.Zmniejszenie węgla uzyskuje się poprzez powtórne przetapianie w piecach martenowskic -lub elektrycznych, lukowych lub indukcyjnych. W piecach martenowskich dodaje się do surówki złom i tzw topniki i poddaje się ją prażeniu w temperaturze ok. 2000 C, na skum-: czego ulegają utlenieniu niektóre składniki, jak węgiel, siarka, krzem fosfor. Stal o żądanym