Anita Orzel-Nowak
Nazwa procedury: nakłucie jamy otrzewnej (Paracenteza), asystowanie przy zabiegu
Definicja:
Nakłucie jamy otrzewnej, punkcja jest sposobem uzyskania płynu z jamy otrzewnej, wykonywanym przez ścianę jamy brzusznej, a u kobiet przez tzw. zatokę Douglasa= zagłębienie odbytniczo-maciczne. Paracenteza jest jednym z najczęstszych sposobów' uzyskania płynu z jamy otrzewnej. Płyn z jamy otrzewnej można też uzyskać podczas laparoskopii, w czasie laparotomii i operacji endoskopowej. Płyn otrzewnowy usuw'a się metodą paracentezy lub paracentezy z płukaniem solą fizjologiczną lub płynem Rungera. U pacjentów z nawracającym często wodobrzuszem, aby uniknąć konieczności częstych nakłuć jamy otrzewnej, wykorzystuje się cewniki umieszczane na stałe.
Rodzaj zabiegu: diagnostyczny, terapeutyczny Cele:
• pobranie płynu z jamy otrzewnej na badanie bakteriologiczne, fizykochemiczne,
• stwierdzenie lub wykluczenie obecności krwi w jamie otrzewnej (nakłucie zwiadowcze),
• lecznicze opróżnienie, usuniecie zalęgającego płynu z jamy otrzewnej Wskazania:
• tępy uraz brzucha bez pewności diagnostycznej klinicznie, radiologicznie lub ultrasonograficznie,
• rany 1/3 dolnej klatki piersiowej w lini środkowo obojczykowej, od IV międzyżebrza,
• rozległe złamania miednicy,
• „ostry brzuch” przy niepewnych objawach otrzewnowych (przebicie żołądka lub jelita, krw;otok do jamy otrzewnej),
• diagnostyczne pobranie zawartością płynu z w'olnej przestrzeni otrzewnowej,
• niewydolność nerek, wprowadzenie cewnika do przeprowadzenia dializy otrzewnowej,
• wprowadzenie laparoskopu,
• podejrzenie gromadzenia się płynu w przebiegu procesu nowotworowego,
• podejrzenie zwiększonego gromadzenia się płynu w otrzewnej w' przebiegu zapalenia trzustki,
• podejrzenie pęknięcia pęcherza moczowego lub perforacji,
• podejrzenie gromadzenia się płynu w przebiegu perforacji przewodu pokarmowego,
• nowo stwierdzone wodobrzusze,
• podejrzenie samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej,
• wodobrzusze u każdego chorego hospitalizowanego z powodu marskości wątroby,
• wstępne leczenie wodobrzusza trzeciego stopnia,
• wodobrzusze oporne na leczenie lekami moczopędnymi
• wodobrzusze o nieznanej etiologii,
• martwicze zapalenie jelit (ang. necrotizing cnterocolitis - NEC) u noworodków Przeciwwskazania:
• niewspółpracujący, agresywny chory,
• nadciśnienie w'rotne lub skaza krwotoczna (rozpoznanie lub podejrzenie),
• znaczna otyłość,
• ciążą,
• terapia lekami przeciwzakrzepowymi (np. acenokumarol),
• przebyte laparotomie (ryzyko nakłucia jelita zrośniętego z otrzewna
• zespół rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego nie poddający się leczeniu,
• skaza krwotoczna nie ustępująca pomimo leczenia,
• choroby jamy brzusznej wymagające leczenia w trybie pilnym,