nakłucie szpiku kostnego str 1

Anita Orzeł-Nowak

Nazwa procedur)': nakłucie szpiku kostnego, asystowanie przy zabiegu

Definicja:

Nakłucie szpiku kostnego polega na wprowadzeniu przez skórę, tkankę podskórną i warstwę korową do istoty gąbczastej kości płaskiej (tj. rękojeść, trzon mostka lub talerz kości biodrowej, u dzieci- wyrostków kolczastych kręgów lędźwiowych i żeber lub kości piszczelowej) grubej igły w celu pobrania szpiku czerwonego do oceny jego komórek. Szpik można pobrać trzema sposobami tj. biopsją aspiracyjną, trepanobiopsja i biopsją chirurgiczną. Rodzaj zabiegu: diagnostyczny, terapeutyczny Cele:

•    pobranie szpiku w celu wykonania rozmazu szpiku tzw. mielogram, badania cytoencymatycznego, cytologicznego,

•    podanie leków np. cytostatyków,

•    pobranie szpiku do przeszczepu Wskazania:

• choroby układu krwiotwórczego i monitorowanie efektów ich leczenia: o niedokrwistość Addisona-Biermera, o ziarnica, o szpiczak mnogi,

o ostra i przewlekła białaczka szpikowa, o ostra białaczka limfatyczna,

•    choroby kości,

•    rozpoznanie różnicowe gorączki, powiększenia śledziony lub węzłów chłonnych o nieznanej etiologii rozpoznanie różnicowe chorób spichrzeniowych i metabolicznych,

•    leukocytoza o niejasnej etiologii,

•    ocena powrotu hematopoezy po przeszczepieniu szpiku,

•    obecność niedojrzałych komórek w^je krwi obwodowej, szczególnie blastów,

•    wykrywanie nowotworów przerzutowych,

•    ocena struktury kostnej (osteoporoza, choroba Pageta)

Przeciwwskazania:

•    hemofilia, skazy krwotoczne,

•    niski poziom płytek krwi,

•    zaburzenia czasu krwawienia i krzepnięcia (APTT),

•    zmiany zapalne skóry w miejscu nakłucia,

Pomimo przeciwwskazań badanie może być przeprowadzone jeżeli potrzeba wyników przewyższa ryzyko wynikające z przeprowadzenia zabiegu. W przypadku biopsji aspiracyjnej w zasadzie nie ma przeciwwskazań.

Wykonawca: lekarz, asystowanie -pielęgniarka Przygotowanie sprzętu:

•    sterylny sprzęt i materiał: igła biopsyjna (punkcyjna-bez pewnego zatrzymania do nakłucia kości biodrowej, igła-trójgraniec z ogranicznikiem głębokości wkłucia do nakłucia mostka), strzykawka aspiracyjna, gaziki, materiał opatrunkowy, rękawiczki, narzędzie chwytne, kompresy (jeden z wycięciem), 0,9%NaCl do przepłukania szpiku kostnego znajdującego się w igle punkcyjnej,

•    płytki Petriego, szkiełka do wykonania rozmazów', probówki,

•    środek antyseptyczny (jodopowid i alkohol),

•    wkłucie obwodowa,