Obraz1

PYTANIA, ZADANIA, TESTY. ZAKRES PODSTAWOWY

4- : W górach Ameryki Południowej, przede wszystkim w Peru, są uprawiane, a także występują dziko, gatunki z rodzaju Solarium, spokrewnione z ziemniakiem oraz pomidorem. Są one obiektem zainteresowania licznych badaczy.

a. Określ, która populacja - dzikiego gatunku czy dowolnej odmiany uprawnej tej rośliny - jest bardziej różnorodna genetycznie.

b. Podaj przykład praktycznej korzys'ci, którą można osiągnąć z badań nad dziko rosnącymi krewnymi roślin uprawnych.

5- Na ilustracji przedstawiono wycinek mapy Białowieskiego Parku Narodowego z zaznaczonymi typami biocenoz naturalnych i półnaturalnych (łąki).

SU ^BorV I I Łąki

| | Grądy . __ Bagna

I | Olsy i łęgi '

Na podstawie analizy tej mapy wskaż dwa czynniki, które decydują o różnorodności biocenotycznej tego terenu.

6« : Naukowcy badali dwa przylegające do

siebie tereny: równinę oraz wysokie góry.

Wskaż, na którym terenie można spodziewać się większej różnorodności biocenoz. Odpowiedź krótko uzasadnij.

7. 2pkr.

a. Podaj dwie cechy występujące zarówno u człowieka, jak i u małp, świadczące o ich pochodzeniu od wspólnego przodka.

b. Podaj dwie cechy odróżniające człowieka od innych zwierząt.

8* 3pki. Spośród podanych wskaż trzy prawdziwe stwierdzenia, dotyczące pochodzenia człowieka.

a. Spośród współcześnie żyjących małp najbliżej spokrewniony z człowiekiem jest orangutan.

b. Orangutan oraz inne małpy człekokształtne - goryl i dwa gatunki szympansów - mają wiele cech wspólnych z człowiekiem, nie tylko fizycznych, ale także przejawiających się w zachowaniu.

c. Ojczyzną współczesnego człowieka jest Afryka, gdzie pojawił się on prawdopodobnie niespełna 200 tys. lat temu.

d. Za bezpośredniego przodka człowieka uważa się neandertalczyka.

e. Neandertalczyk zamieszkiwał tereny, obecnie zajmowane przez Europę i Azję, w czasie, kiedy panował tam chłodny klimat. Przez pewien okres współistniał na tym terenie z człowiekiem rozumnym.

8. lip Spośród podanych niżej wskaż stwierdzenie, które nie odzwierciedla tendencji zachodzącej w trakcie ewolucji człowieka:

a) wzrost objętości mózgu;

b) przejście do spionizowanej postawy;

c) utrata owłosienia na większości powierzchni ciała;

d) nasilanie się różnicy wielkości między osobnikami męskimi a żeńskimi;

e) rozwój zachowań związanych z wytwarzaniem i używaniem narzędzi.

10. ! ?pt,: W sklepach ogrodniczych można ku

pić nasiona niektórych roślin, np. rzodkiewki, umocowane w odpowiednich odległościach na długiej taśmie, którą umieszcza się w przygotowanym rowku i zasypuje ziemią.

Wyjaśnij, jaka jest zaleta takiego sposobu wysiewu w porównaniu z tradycyjnym siewem ręcznym i wskaż, jakiego zabiegu się unika dzięki niemu.

11. Stwierdzono, że określony teren jest skażony związkami metali ciężkich, przede wszystkim rtęci i ołowiu.

Ustal, w której z poniższych sytuacji człowiek jest bardziej narażony na zatrucie wymienionymi związkami:

a) jedząc warzywa tam uprawiane;

b) spożywając mięso z hodowanych tam i karmionych miejscową paszą zwierząt.

Odpowiedź krótko uzasadnij.

12. i* Na dowolnym przykładzie wykaż, że mutualizm jest zależnością obustronnie korzystną.

13. 3P& Podaj trzy dowolne przykłady mutualizmu w przyrodzie.

14. : podaj przykład łańcucha pokarmowego, w którym człowiek jest:

a) konsumentem I rzędu (roślinożercą);

b) konsumentem II rzędu (drapieżnikiem).

15. 3r-'. Wskaż po dwa gatunki, w stosunku do których człowiek jest:

a) roślinożercą; b) drapieżnikiem; c) żywicielem.