Obraz5

Fizjologia zwierząt z elementami fizjologii człowieka

34. Za poprawne podanie kryterium oraz źródła każdego białka po W . Przykład:

Kategoria białek	Kryterium określające przynależność białek	Źródło
	do danej grupy
Białka pełnowartościowe	zawierają wszystkie niezbędne aminokwasy w odpowiednich ilościach	białka zwierzęce
Białka częścio	zawierają niektóre	kj^łlz-a
wo niepełno-	niezbędne aminokwasy	Uldmd zbóż
wartościowe	w zbyt małych ilościach
Białka niepeł-nowartościowe	nie zawierają jednego lub kilku niezbędnych aminokwasów	liczne białka roślinne

35» Przykłady argumentów przemawiających za: f zmniejszone niebezpieczeństwo wystąpienia otyłości, ze względu na niższą tzw. gęstość kaloryczną pokarmów roślinnych; _f niska podaż tłuszczów i nasyconych kwasów tłuszczowych - mniejsza podatność na choroby układu krążenia, takie jak stwardnienie tętnic (arterioskleroza lub zawał), wynikająca z niskiego poziomu cholesterolu; J mniejsza podatność na choroby nowotworowe, np. jelita grubego, co wynika z braku mięsa oraz zwiększonej ilości błonnika w diecie. Za jeden argument

-fjtet::.

Przykłady argumentów przeciw: niebezpieczeństwo wystąpienia wad rozwojowych związanych z niedostatkiem białka oraz brakiem aminokwasów egzogennych; niebezpieczeństwo wystąpienia awitaminoz witamin D i B₁₂, w konsekwencji krzywicy i schorzeń układu krwiotwórczego;: niebezpieczeństwo niedostatecznej podaży wapnia -w konsekwencji osteoporoza. Za jeden argument

36. Przykłady: dzięki swej lepkości ułatwia pobieranie pokarmu (np. mrówkojady, kolczatka, dzięcioły);; ma działanie bakteriobójcze i reguluje odczyn pH w ustach (człowiek, liczne ssaki);

u przeżuwaczy neutralizuje kwasy pochodzące z pokarmu i zapewnia odpowiednie warunki dla symbiontów w przedżołądkach; dzięki obecności śluzu ułatwia połykanie, nadając kęsom pokarmowym odpowiednią śliskość;; ma działanie enzymatyczne (np. u człowieka - amylaza, u węży wiele toksycznych składników jadu jest enzymami). Za każdy z trzech przykładów funkcji po .    .

37 . Śluz chroni ścianę żołądka przed samostrawie-niem ipn; ; wydzielina komórek głównych zawiera pepsynogen (nieczynną formę pepsyny), który po aktywacji do czynnej pepsyny trawi białka ittó: ^:;

wydzielina komórek okładzinowych zawiera kwas solny, który obniża znacznie pH w żołądku (działanie bakteriobójcze) i przekształca pepsynogen w czynną pepsynę    .

38.i - komórki nabłonka jelitowego (enterocy-ty), 2 - splot krwionośnych naczyń włosowatych w kosmku, 3 - naczynie limfatyczne. Za każdą poprawną nazwę struktury po    i tw .

39 . Trawienie białek w żołądku zapoczątkowuje pepsyna, rozkładająca białka na długołańcuchowe peptydy    . Następnie w dwunastnicy działa

ją dalsze endopeptydazy z soku trzustkowego -trypsyna, chymotrypsyna i elastaza. Rozkładają one długie peptydy na coraz krótsze    . Jed

nocześnie działają tu egzopeptydazy, odcinające od peptydów aminokwasy końcowe. W wyniku działania enzymów soku trzustkowego i jelitowego powstają wolne aminokwasy i krótkie oligopeptydy

, i 1pkl .

40.    Rozkład skrobi w jamie ustnej rozpoczyna

amylaza ślinowa, zwana ptialiną, uwalniająca dwu-cukicr maltozę; w żołądku, ze względu na niskie pH, działanie to zostaje zahamowane    1 m .W jelicie

cienkim rozkład skrobi jest kontynuowany przez amylazę z soku trzustkowego % pw oraz składnik soku jelitowego, taki jak maltaza rozkładająca maltozę do cząsteczek glukozy : i i^T:.

41.    Rozkład i wchłanianie tłuszczów rozpoczyna się w dwunastnicy za pomocą zawartej w soku trzustkowym lipazy trzustkowej; jej działanie jest możliwe dzięki wydzielanej przez wątrobę żółci, mającej działanie emulgujące i m ^: . Produkty działania lipazy to: monoglicerydy i cząsteczki kwasów tłuszczowych, które rozpuszczają się w micellach, tworzonych przez sole kwasów żółciowych, i w ich wnętrzu są transportowane do powierzchni nabłonka jelitowego. Stąd wolne kwasy tłuszczowe o krótkich łańcuchach przenikają do komórek nabłonka jelitowego i dalej do krwi płynącej w naczyniach włosowatych kosmków ii*t . Natomiast kwasy tłuszczowe o długich łańcuchach w komórkach nabłonka jelitowego uczestniczą w resyntezie triglicerydów, które następnie zostają opłaszczone przez białka, cholesterol i fosfolipidy, tworzą chylomikrony, wchłaniane w kosmkach do limfy W: .

42» Adaptacje przeżuwaczy polegają na wykształceniu komór fermentacyjnych, w których organizmy symbiotyczne prowadzą fermentację celulozy. Tymi komorami są trzy przedżołądki (żwacz, czepiec, księgi). Połknięty pokarm, dzięki odpowiednim odruchom, powraca do gęby w celu ponownego przeżucia i tu jest bardzo starannie rozdrabniany, co ułatwia późniejsze działanie symbiontów ii* . Uwalniane w wyniku ich działania kwasy tłuszczowe

77

www.wsip.com.pl