P od osi prowadnicy jest większa niż e , czyli dła zakresu iegr<e < gmin, to sprawność maleje liniowo zgodnie z równaniem (7.10): od wartości (1 - \iQ/P) dla długości do zera w chwili zakleszczenia prowadnicy, czyli gdy e = emin.
Rys. 7.2. Składowe siły czynnej P w przypadku, gdy jej ramię działania ep < e <
Rys. 7.3. Teoretyczny wykres sprawności prowadnicy p = f(e)
Warto zauważyć, że dla danych parametrów prowadnicy (ciężar Q elementu przesuwnego, średnica d, długość prowadzenia l oraz współczynnik tarcia p) charakterystyczne długości:
e■ — określające położenie punktu przegięcia wykresu sprawności,
enńn “ wyznaczające punkt zakleszczenia prowadnicy
nie są stałe. Ze wzorów (7.6) i (7.10) wynika bowiem, że ich wartość zależy od:
— wartości przyłożonej siły czynnej P,
— współrzędnej x środka ciężkości w rozpatrywanym położeniu prowadnicy.
Przy stałej wartości siły czynnej P, współrzędne obu charakterystycznych punktów, tj. zarówno punktu przegięcia wykresu sprawności (e^), jak i punktu zakleszczenia prowadnicy (e^), zmieniają swoje wartości w każdym położeniu prowadnicy. Natomiast w określonym, stałym, położeniu prowadnicy współrzędne tych punktów zależą od wartości przyłożonej siły czynnej P.
Przedmiotem ćwiczenia jest:
— walcowa prowadnica ślizgowa z przesuwnym trzpieniem o średnicy d, prowadzonym w nieruchomej tulei na długości ł, przy czym l(d = 3 oraz
— ślizgowa lub toczna prowadnica liniowa stolika — prowadnica otwarta z nieruchomym trzpieniem.
122