5213062571

niu i obserwacji tego, do czego ono doprowadziło, jest większe niż w innych rodzajach zabaw. Na temat aktywności poznawczej charakterystycznej dla dziecka w wieku przedszkolnym, w ten sposób wypowiadał się S. Gerstmann:

"...Przyjemne uczucia mają również źródło w aktywności poznawczej dziecka w wieku przedszkolnym, gdy zaspokaja swą ciekawość... Zachowanie dziecka wobec przedmiotu, które je zaciekawia, najczęściej nie jest już żywiołowe i spontaniczne. Jako zasadnicze rysy poznawczego postępowania dziecka najczęściej obserwuje się powolne, jakby ostrożne zbliżanie się do przedmiotu i zależnie od możliwości, próby manipulowania nim, badanie. Ma to doprowadzić do nowych doznań, zebrania nowych doświadczeń i tym samym poznania nie znanych jeszcze właściwości przedmiotu..." |9 3. 100-101|.

Dzięki napięciu towarzyszącemu w zabawie badawczej dziecko doznaje różnorodynch uczuć intelektualnych: przyjemności, zadowolenia, triumfu, satysfakcji, że coś poznało, osiągnęło, odkryło, doszło do wniosku.

Kolejną cechą, którą w definicji zabawy uwzględnia J. Hui-zinga jest jej odrębność i ograniczoność. Cecha ta dotyczy ograniczoności w czasie i przestrzeni. Z ograniczonością w czasie Huizinga wiąże cechę powtarzalności, którą uważa za najistotniejszą cechę zabawy.

"We wszystkich niemal wyżej rozwiniętych formach zabawy elementy powtarzania, refrenu, odmiany kolejności tworzą coś w rodzaju wątku i kanwy..." |11 s. 23|-

Jeśli na przykład w zabawach tematycznych i tropiących odbywających się w sali lub ogrodzie przedszkolnym dziecko może przenieść akcję w czasie (np. zabawa w królewnę, tropienie -indian wrogiego szczepu), to w zabawach badawczych czas uwarunkowany jest ściśle zjawiskiem, które w danej chwili dziecko bada, odkrywa. Gdy dziecko np. poznaje zjawisko z dziedziny statystyki (bada iloma klockami obciążyć dźwig, aby go przeważyć) i gdy odkryje zasadę, natychmiast powtarza zabawę w sposób identyczny z poprzednim, aby upewnić się o dokonanym odkryciu. Jeśli natomiast tę samą zabawę powtarza w innym czasie, to jest ona już raczej udoskonalona - dziecko ba-48