Obraz (56

5. Interpretacja wyników

Wchłoniętą dawkę aniliny można odczytać z krzywej zależności szybkości wydalania /^-aminofenolu z moczem (wyrażonej w mg/h) od wchłoniętej dawki aniliny (w mg) (Ryc. 1).

Rycina 1. Zależność szybkości wydalaniap-aminofenolu z moczem [mg/h] od wchłoniętej dawki aniliny [mg]

Zależność między dawką wchłoniętą aniliny, a szybkością wydalania /^-aminofenolu jest krzywoliniowa, co wiąże się ze wzrostem wydajności przemian przy rosnących dawkach. Należy zaznaczyć, że obliczenie wchłoniętej dawki aniliny oparte na pomiarze stężeń /7-aminofenolu w moczu, nawet po dokonaniu korekty na standardową gęstość moczu, jest obarczone znacznie większym błędem. Natomiast wyliczenie dawek oparte na pomiarze szybkości wydalania p-aminofenolu są stosunkowo dokładne w granicach 10-100 mg.

Test oparty na oznaczaniu w moczu /^-aminofenolu nie jest specyficzny, gdy do ustroju dostana się związki aromatyczne, których metabolitem jest /^-aminofenol (np. fenacetyna, acetaminofen, dimetyloanilina). Nitrobenzen wchłaniany w małych dawkach nie wpływa na wynik testu.

Anilina może wchłaniać się zarówno drogą inhalacyjną, jak i przez skórę. W pewnych warunkach narażenia zawodowego ilości wchłanianej obiema drogami aniliny mogą być tego samego rzędu wielkości. Proponowana maksymalna wewnętrzna (wchłonięta) dawka aniliny wynosząca 35 mg, zgodnie z modelem opracowanym przez Dutkiewicza i Piotrowskiego (1961). odpowiada szybkości wydalania /^-aminofenolu z moczem (DSB) nieprzekraczającej 1,5 mg/h w 2-godzinnej zbiórce moczu pobieranego pod koniec zmiany roboczej. Dopuszczalnej dziennej dawce aniliny, wynoszącej 35 mg (pochodzącej z pobrania drogą inhalacyjna i dermalną) odpowiada narażenia na stężenia aniliny w powietrzu równe 1,9 mg/m³ (NDS dla aniliny). NDSCh dla aniliny w powietrzu wynosi 3,8 mg/m³.

Materiał teoretyczny:

1.    J.K. Piotrowski (red.) Podstawy toksykologii. Kompendium dla studentów szkól wylszych. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa. 2006, 2008.

2.    W. Seńczuk (red.) Toksykologia współczesna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005 (ewentualnie wcześniejsze wydania pod tytułem ..Toksykologia".)

3.    A. Sapota, M. Skrzypińska-Gawrysiak: Anilina. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. Podst. Met. Oceny Środow. Pracy 2(76), 19-56. 2013.

4.    T. Dutkiewicz, J.K. Piotrowski: Experimental investigations on the quantitative estimation of anilinę absorption in man. Pure Appl. Chem. 3:319-323. 1961.

4