Katedra Techniki Leśnej Uniwersytet Przyrodniczy
w Poznaniu
SILNIKI - BUDOWA, ZASADA DZIAŁANIA
prowadzący: dr inż. Karol Chlebowski e-mail: ktl@up.poznan.pl tel. 61 848 76 38
Wszystkie te cechy przyczyniły się do tego, że silniki z zapłonem samoczynnym są szerzej i częściej wykorzystywane szerokie w ciągnikach rolniczych oraz ciężkich samochodach, przy napędzie pomp, sprężarek, kombajnów a także wszędzie tam, gdzie zużycie paliwa ma ogromny wpływ na kształtowanie się cen użytkowania.
Silniki dwusuwowe są niestety mniej ekonomiczne. Benzynowe dwusuwowe silniki gaźnikowe z ładowaniem przez skrzynie korbową wykorzystuje się w napędach motorowerów, motocykli, popularnych samochodów a także do rozruchu dużych silników wysokoprężnych, ze względu na małą moc a także małe godzinne zużycie paliwa. Największymi zaletami dwusuwowych silników niskoprężnych są przede wszystkim niska cena i nieskomplikowana obsługa.
Części silnika.
Silnik spalinowy poza głównymi częściami posiada także dodatkowe układów, które gwarantują prawidłową pracę.
Kadłub silnika to element konstrukcyjny, stanowiący trzon, podstawę, łączący w całość pozostałe fragmenty oraz przejmujący obciążenia działające na części maszyny.
Głowica jest to część silnika spalinowego zamykająca od góry wnętrze jednego lub kilku cylindrów, złączona z blokiem cylindrów przy pomocy śrub dwustronnych. Głowice cylindrowe produkowane są jako odlewy żeliwne albo ze stopów aluminium. Szczegóły konstrukcji głowicy cylindrowej uzależnione są od typu silnika, sposobu chłodzenia, systemu oraz napędu rozrządu, kształtów komór spalania a także wielu innych czynników.
Wał korbowy jest to obrotowa część silnika tłokowego, do którego przymocowane są korbowody, które przekazują energię ruchu posuwisto-zwrotnego tłoków. Wykorbienia wału o liczbie odpowiadającej liczbie cylindrów (przy układzie rzędowym i boxer), połowie liczby cylindrów (układ widlasty) albo liczbie rzędów cylindrów (układ gwiazdowy) przesunięte są równolegle do osi wału o odległość będącą połową skoku tłoka. Z wału korbowego zabierany jest moment obrotowy do napędu kół samochodu, śmigła samolotu itp.
Układ rozrządu to zespół urządzeń wykorzystywanych do sterowania napełnianiem oraz opróżnianiem cylindrów spalinowych. W silnikach spalinowych wykorzystywane są rozrządy silnika: tłokowe (w silnikach dwusuwowych), suwakowe (kiedyś popularne, aktualnie prawie całkowicie wyszły z użycia) a także zaworowe (bardzo często spotykane). Zaworowe rozrządy silnika można podzielić na : dolnozaworowe, górnozaworowe oraz mieszane (bardzo rzadko stosowne, zawory dolotowe ulokowane w głowicy, zawory wylotowe w kadłubie silnika). Bardzo często spotykany górnozaworowy rozrząd silnika złożony jest z wałka rozrządu napędzanego od wału korbowego silnika przy pomocy łańcucha albo paska zębatego, zaworów i popychaczy, drążków popychaczy oraz dźwigienek umożliwiających przekazywanie ruchu z krzywek wałka na zawory. Aktualnie wykonywane są prace nad wykorzystaniem elektromagnetycznego uruchamiania zaworów.
Gaźnik inaczej zwany karburatorem to zespół maszyn oraz mechanizmów w silniku spalinowym o zapłonie iskrowym, których podstawowym zadaniem jest produkowanie, regulowanie składu oraz dawkowanie konkretnej mieszaniny paliwa z powietrzem w zależności od obciążenia i prędkości obrotowej silnika. Ostatnio często spotkać można tzw. gaźniki wtryskowe, które są rozwiązaniem pośrednim pomiędzy gaźnikiem a wtryskiem paliwa.
Katedra Techniki Leśnej ul. Wojska Polskiego 7lc, 60-625 Poznań tel. +48 (0)61 848 76 38, fax: +48 (0)61 848 76 45 www.au.poznan.pl/ktl, e-mail: ktl@au.poznan.pl