P3140045

V. Kaplica z wieku XIV

1. Charakterystyki i geneza typu

W latach 1331 - 1344 miała miejsce poważna przebudowa kaplicy. Istota zmian polegała na wybudowaniu nowej wschodniej części kaplicy, przylegającej od wschodu do północno-wschodniego narożnika skrzydła zamkowego. Wprowadzenie w tej części układu dwukondygnacyjnego umożliwiło połączenie górnej kondygnacji z dawną kaplicą trzynastowieczną, mieszczącą się w północnym skrzydle zamku. Nad całością przedłużonego w ten sposób wnętrza wprowadzono jednolity system sklepień, co tylko ujednoliciło przestrzeń górnej kondygnacji. Różnice w ukształtowaniu strefy cokołowej, a przede wszystkim odmienne operowanie światłem ich odrębność wyraźnie zaznaczają. Otwarcie szerokimi, gęsto rozstawionymi oknami części wschodniej przy równoczesnym zamurowaniu większości okien w kaplicy wcześniejszej spowodowało, iż źródłem światła dla części pozostającej w obrębie skrzydła zamkowego jest nowa część wschodnia.

W widoku od zewnątrz bogate formy nowej partii wschodniej zestawione z niezmienionym systemem pozbawionych członowań ścian zamkowych dają efekt jej samodzielności jako odrębnej formy architektonicznej. W gruncie rzeczy, ukształtowanie zewnętrznej elewacji północnego skrzydła zamku nie wskazuje w żaden sposób na zawarcie w niej przestrzeni stanowiącej przedłużenie części wschodniej. W istocie więc mamy do czynienia z krótką, dwukondygnacyjną, wielobocznie od wschodu zamkniętą kaplicą dostawioną bezpośrednio do skrzydła zamkowego. Silne skrócenie tej formy przy układzie dwukondygnacyjnym nadaje jej cechy układu centralizującego, silnie wypiętrzonego, co dodatkowo podkreśla obecność wieży opartej na murach wschodniego skrzydła zamku. Umieszczenie wieży przy kaplicy, jak i system jej architektonicznych członowań, czynią z niej część należącą do kaplicy, mniej zaś do zamku.

Sposób połączenia nowej części z zamkiem i wnętrzem dawnej kaplicy decyduje o wieloznaczności tego układu. W górnej kondygnacji,

^Jbortc*    NMP. Rasut