PICT6430

5.1. lin dani a panelowe

5.1. lin dani a panelowe

Hadania panelowe są pewną odmianą badań sondażowych. I_C|, _c nic tylko poznanie opinii czy poglądów respondentów na temat okred ^jc$I zjawisk czy procesów społecznych, ale także i poznanie zmian, jak' °^n>ch opinie lub poglądy społeczne ulegają pod wpływem czasu, bądź łcczno-gospodarczych czy politycznych. Hadania panelowe polegają^ ^ wtórzeniu badań, najczęściej na tej samej grupie badawczej, na której u* niojc prowadzono, lub na podobnej grupie. Dzięki takim badaniom j!?* stwierdzić, czy respondenci podlegali, czy też nic podlegali w_P|_>AVOn, ^ nych przemian czy zdarzeń społecznych. Przykładem, mogą być jJ*** CMOS przeprowadzone w latach 1998 i 1999 na ogólnopolskiej gninie**"¹ uczycicli. na temat potrzeby wprowadzenia reformy systemu edukacji \\ ?* daniach z 1998 roku. społeczne poparcie dla reformy oświaty było zdccyd wanic większe niż w 1999 roku. O tym. że reforma ta jest „niezbędnie piL-wypowiedziało się w 1998 roku 41,0% badanych nauczycieli. Odsetek t zmniejszył się w 1999 roku o prawic połowę, tj. do 23.0% w porównać z rokiem I99S [I-. Putkiewicz 1999. s. 117J.

Hadania panelowe prowadzone mogą być na stałej populacji, bądź każdo* razowo na innej, celowo dobranej próbie badawczej. Stała populacja, eliminuje wpływ różnic w cechach osobowych respondentów na wyniki badań, g<fy, raz dobrana grupa, bierze udział we wszystkich kolejnych badaniach, niezależnie od problematyki, do której badania się odnoszą. Z tych względów wszelkie zmiany dostrzegane w poglądach, opiniach czy postawach badanych, uznaje się za rzeczywiste.

Hadania panelowe posiadają liczne zalety i wady. Podstawowym ich problemem jest dobór takicłi osób. które wyrażają zgodę na udział w badaniach w pewnym dłuższym okresie, np. w przeciągu 3, 4 czy więcej lat. Stałość respondentów zwiększa wiarygodność otrzymanych materiałów z badań. Każdorazowa zmiana respondentów, ma najczęściej swoje odzwierciedlenie w malej wartości i wiarygodności zebranego materiału badawczego. Utrudnia to dokonanie porównań i analiz, i wpływa na trafność wyprowadzonych na tej podstawie wniosków i uogólnień.

Innym problemem rzutującym na wartość zebranych tym sposobem informacji, to zbyt szybkie niekiedy przeprowadzanie powtórnych badań. Wyniki z badań przeprowadzonych na tej samej grupie badawczej, lecz w niewielkim odstępie czasu, mogą nic różnić się od poprzednich, gdyż niektórzy respondenci mogą pamiętać swoje ostatnie odpowiedzi i dążyć do ich powtórzenia lub udzielania podobnych odpowiedzi, wskazujących na stałość ich poglądów Ponadto w krótkich odstępach czasu nic dokonują się istotniejsze zmiany łeczne. które rzutowałyby na zmianę poglądów bądź orientacji społecznej respondentów.

D7i?l<i badaniem panelowym, można n,e Wiko poznać opinie bądź poglądy Mdantch na .cna. mck ńrych zjaw.sk. ale ,akżc , s.wicrdzić. czv Indne S „pływem czasu jak i dokonujących się przemian społecznych, zmieniają swoje Sdy i postawy czy leź mc. , jacy są .o ludzie. Można .akże w oparefu o bijania panelowe wskazać czy między badanymi zjawiskami a opiniami czy po-gwarni respondentów istnieje zależność.    ^y ^

6. Metoda eksperymentalna 6.1. Pojecie i rodzaje eksperymentu

Eksperyment (łac. acpcrimentum - próba, doświadczenie) jest metodą ba-(jąwczą, która znajduje szerokie zastosowanie w badaniach naukowych, w tym szczególnie w naukach przyrodniczych, tj. w biologii, fizyce, chemii czy medycynie lub rolnictwie Ze względu na swoje znaczenie, eksperyment jest także stosowany w naukach społecznych w tym i badaniach pedagogicznych.

Eksperyment jest metodą polegającą na obserwowaniu zjawisk, celowo przez badacza wywołanych, w kontrolowanych przez niego warunkach, z myślą o uzyskaniu odpowiedzi na pytania dotyczące skutków wprowadzonych zmian. Jego istotą jest ustalenie związków przyczynowo-skutkowych między badanymi zjawiskami. Jest odmiana naukowej obserwacji. Obserwacja różni się od eksperymentu tym. że obserwator nic ma wpływu na badane zjawiska czy procesy, które obserwuje. Przyjmuje wobec nich postawę bierną, starając się jedynie zgromadzić jak najwięcej informacji dotyczących pewnych cech, zachowań czy postaw' obserwowanych zjawisk bądź osób. które są przedmiotem jego zainteresowania. Nic ingeruje i nic wpływa na obserwowane zjawiska, które przebiegają w sposób naturalny i niezależnie od jego woli. Z tych powodów, obserwator nigdy nie wic. jaki będzie końcowy wynik jego obserwacji. Inaczej jest w eksperymencie. Wprawdzie i tutaj badacz jest obserwatorem, gdyż obserwuje zjawisko podlegające eksperymentowi, leez czyni to w kontrolowanych przez siebie wanmkach, tzn. w warunkach, które sam ustalił. Podczas eksperymentu badacz nic czeka aż określone zjawisko wystąpi, lecz ingeruje w jego przebieg, czas. intensywność, itp., przyjmując wobec niego postawę aktywną. Wyraża się to nie tylko w tworzeniu warunków’ do jego przeprowadzenia, ale także i na manipulowaniu w pewnych granicach zmiennymi, które uważa za istotne dla zajścia lub wystąpienia zjawisk, zmieniając, niekiedy wielokrotnie, niektóre z nich. przy jednoczesnej niezmienności innych. W wyniku tego eksperymentator może badać wpływ wprowadzanych zmian na zjawisko będące przedmiotem badania wykryć związki zależności między badanymi zjawiskami bądź warunkami, których dane zjawisko przebiega. Podejmowane przez badacza działania mają dostarczyć informacje stanowiące podstawę do stwierdzenia, iż zjawisko, kto-