Rozdział Pomaganie pacjentowi w wykonywaniu czynnosci7

11.6.10

Toaleta jamy ustnej [•]

Nazwa zabiegu Istota i cel

Zadania i kompetencje pielęgniarki

Przygotowanie

sprzętu

Toaleta jamy ustnej.

Toaletę jamy ustnej wykonuje się u pacjentów ciężko chorych lub u takich, u których występują lub mogą wystąpić zmiany patologiczne w obrębie jamy ustnej (ze względu na jednostkę chorobową). Celem zabiegu jest:

-    utrzymanie u ciężko chorego czystości w jamie ustnej,

-    przeciwdziałanie zmianom patologicznym w jamie ustnej,

-    przeciwdziałanie zakażeniom szerzącym się z jamy ustnej,

-    zlikwidowanie przykrego smaku i zapachu z jamy ustnej.

Zabieg ten zalicza się zarówno do zabiegów higienicznych, jak i leczniczych — jeżeli są stosowane w ramach toalety jamy ustnej środki lecznicze. W tym przypadku pielęgniarka może wykonać ten zabieg samodzielnie, ale na zlecenie lekarza, który decyduje, jaki środek należy zastosować. Do zadań pielęgniarki należy również:

•    Co najmniej raz dziennie dokładne obejrzenie i ocenienie stanu błony śluzowej w obrębie jamy ustnej.

•    Przygotowanie niezbędnych przyborów i środków do wykonania toalety jamy ustnej.

•    Wykonanie toalety jamy ustnej.

•    Ocenienie skuteczności wykonanego zabiegu.

•    Uporządkowanie przyborów.

•    Udokumentowanie wykonania zabiegu.

Na tacy należy przygotować:

•    Kwaczyki wykonane z pałeczek i waty.

•    Drewniane szpatulki owinięte gazikami.

•    Jałowe gaziki.

•    Czyste rękawiczki.

•    Naczynie na odpadki.

•    Szczękorozwieracz i językotrzymacz (niekiedy niezbędny przy wykonywaniu toalety u pacjenta nieprzytomnego)-

•    Środki lecznicze (dostosowane do rodzaju zmian rozpoznanych u pacjenta, zlecone przez lekarza).

•    Miseczka z ciepłą wodą do ogrzania środka leczniczego. Środki lecznicze stosowane do pędzlowania jamy ustnej:

•    Boraks z gliceryną.

•    Gliceryna z sokiem cytrynowym.

•    1% roztwór wodny fioletu gencjany, tzw. pioktanina.

•    Rozpuszczone w glicerynie tabletki preparatu Nystatyna.

•    Aphtin.

•    Witaminy z grupy B.

Środki lecznicze stosowane do płukania jamy ustnej:

•    Nadmanganian potasu (KMn0₄) — jasnofioletowy kolor roztworu.

•    3% woda utleniona.

•    Chlorchinaldin — 1 tabletka rozpuszczona w szklance wody.

•    Napar z rumianku.

•    Napar z liści szałwii.

•    Napar z ziół Scptosan.

Sposób Mykonania. 1. Poinformuj pacjenta o istocie i celowości planowanego Algorytm    zabiegu.

2.    Umyj ręce.

3.    Przygotuj na tacy niezbędne przybory i środki.

4.    Środek leczniczy do pędzlowania jamy ustnej wstaw do miseczki z ciepłą wodą, aby się ogrzał.

5.    Ze szpatułek i gazików zrób kwacze (co najmniej 3-4).

6.    Załóż rękawiczki.

7.    Poproś pacjenta, aby otworzył usta.

8.    Namocz kwacz w przygotowanym, ogrzanym środku leczniczym.

9.    Delikatnymi ruchami wykonaj pędzlowanie jamy ustnej, delikatnie rozprowadź środek leczniczy na powierzchni błony śluzowej, a szczególnie w obrębie zauważonych zmian patologicznych (ryc. 11.14). Pędzlowanie można wykonać gazikiem nawiniętym na palec lub odpowiednie narzędzie (ryc. 11.15).

10.    Powtórz czynność co najmniej 3 razy.

11.    Zwracaj uwagę na to, aby nic wkładać szpatułki (ani palca) ?. gazikiem zbyt głęboko, aby nie wywołać odruchu wymiotnego.

Jeżeli pacjent jest nieprzytomny, załóż szczękorozwie-racz, aby móc wykonać pędzlowanie jamy ustnej.

Ryt. 11.14. Pędzlowanie jamy ustnej.

859