EN 10002-1:2001
Wydłużenie po rozerwaniu (L. - L,) powinno być mierzone z niepewnością 0,25 mm. za pomocą narzędzia pomiarowego o dostatecznej dokładności, a wartość wydłużenia procentowego po rozerwaniu powinna być zaokrąglona do 0.5 % Jeżeli wymagana minimalna wartość wydłużenia procentowego po rozerwaniu jest mniejsza niż 5 %. to zaleca się przy jego wyznaczaniu przedsięwziąć specjalne środki ostrożności (patrz załącznik F),
Opisany sposób pomiaru jest w zasadzie ważny tylko wtedy, gdy odległość miedzy miejscem rozerwania a najbliższym znakiem końca długości pomiarowej na próbce wynosi co najmniej jedną trzecią początkowej długości pomiarowej (L,). Miejsce rozerwania próbki nie jest jednak istotne i próbę uznaje się za ważna., jeżeli wydłużenie procentowe po rozerwaniu osiąga wartość równą lub wyższą od wymaganej.
11.2 W wypadku maszyn wytrzymałościowych, umożliwiających pomiar wydłużenia za pomocą ekstenso-metru az do momentu zerwania próbki, naniesienie znaków pomiarowych na próbce nie jest wymagane. Zmierzone wydłużenie jest wydłużeniem całkowitym przy rozerwaniu, i dlatego aby uzyskać wydłużenie procentowe po rozerwaniu, należy od zmierzonego wydłużenia całkowitego odjąć wydłużenie sprężyste.
W zasadzie pomiar wydłużenia po rozerwaniu jest tylko wówczas ważny, jeśli rozerwanie próbki nastąpiło w zakresie długości pomiarowej ekstensometru (U). Miejsce rozerwania próbki nie jest jednak istotne i próbę uznaje się za ważną, jeżeli wydłużenie procentowe po rozerwaniu osiąga wartość równą lub większą od wymaganej.
UWAGA - Jezei w normie wyrobu ustalono wyznaczenie wydłużenia procentowego po rozerwaniu przy określonej d;u-gośc pomiarowej, wówczas zaleca się, aby długość pomiarowa ekstensometru była równa tej długości
11.3 Jeżel wydłużenie jest mierzone na stałej długości, to może być przeliczone na proporcjonalną długość pomiarową z zastosowaniem wzorów przeliczeniowych lub tablic, jeśli uzgodniono to przed wykonaniem próby (na przykład wg EN ISO 2566-1 i EN ISO 2566-2)
UWAGA - Porównania wydłużeń procentowych są możliwe tylko wtedy, gdy są równe początkowe długość pomiarowe iib Crugośc pomiarowe ekstensometru. kształt i powierzchnie przekroju poprzecznego, lub równy jest współczynnik proporcjonalności (Ar).
11.4 Aby uniknąć konieczności odrzucenia próbek do badań, w których rozerwanie mogło 'wystąpić poza granicami określonymi w 11.1 można zastosować metodę polegająca, na podziale Lq na N równych części, zgodn e z opisem podanym w załączniku G.
Metoda polega na wyznaczeniu wydłużenia przy największej sile (AL^) z wykresu siła - wydłużenie, otrzymanego przy użyciu ekstensometru.
Wydłużenie całkowite procentowe przy największej sile powinno być obliczone według następującego wzoru.
A" =—=-x!00 r*
UWAGA 1 - W wypadku niektórych materiałów, wykazujących płaskie psateau przy największej sile. procentowe wydłużenie całkowite przy największej sile wyznacza się dla punktu w środku piateau.
UWAGA 2 - Metodę manualną opisano w załączniku H.
13.1 Umowna granica plastyczności (przy wydłużeniu nieproporcjonalnym) jest wyznaczana z wykresu s-.ła - wydłużenie, na któr/m rysuje się limę prostą równoległą do prostoliniowej części krzywej rozciągania, w odległości odpowiadającej umownemu procentowi wydłużenia nieproporcjonalnego, na przykład 0,2 %. Rzędna
13