S5006902

HORSZTYftSKl

Ślepy, a przecież znalazłem opłatek — kto rękę moją »s prowadził? Czuję te drżące listki chleba w moich dłoniach. — Jak ja lubiłem niegdyś dzień Bożego Narodzenia! — W tym samym pokoju z opłatków kleiłem różnokolorowe słońca — kołyski... jakaś świętość i wesele napełniały moje dziecinne serce.    w

Lamio opłatek i sypia truciznę, potem skleja.

Dziś jeszcze nie rozumiem, co znaczą te litery święte, wyciśnione na opłatkach. Będąc dzieckiem myślałem, że to jakieś słowa z pieśni anielskiej i z błękitnego języka... Gorąco mi — chciałbym się przejść po pokoju — i lękam się uderzyć czołem o zimne ściany.    a*

Słychać pieśń wracających żeńców-., daleko»

Cicho... pieśń żniwiarzy. — O! moja wiosko... moja wiosko!... Jutro w tym domu trumna — księża — sąd — jutro ta pieśń... jutro inny pan — i nikt się nie zlituje nade mną... Ja przecięż wszystko poświęciłem krajowi — ten dług strwoniłem prochem i kulami... a jutro, gdybym żył, ²⁷⁰1 byłbym głodny jak pies... i nikt się nie zlituje nade mną... Stary i siwy — i sam —• bez dzieci. — Oni mię nie pogrzebią w święconej ziemi.. Mój ojciec musiał okropnie zawinić — bo ja cierpię.

PIEŚŃ ŻNIWIARZY wyraźnie

Pożęli żyto, pożęli jarkę,    ^m

Niechaj nam pan da na wódki czarkę.

Plon żyta — plon Ze wszystkich stron...

HORSZTYŃSKI

Plon żyta... pochlebiają mi ci ludzie... plon żyta... Widać, że żona moja kazała im beczkę piwa wytoczyć... jaki ^m gwar na dziedzińcu...

PIEftJ*

Pożęli żyto, wygnali zajca,

Nie żałuj, pani, wstążki okrajca.

Plon żyta — plon Ze wszystkich stron.

HORSZTYNSKI

W tej pieśni widzę moje żółte lany —■ i zielone lasy— z początku ta pieśń rozdrażniła serce moje, a teraz uciszyła je jak pieśń mojej mamki... jak pieśń kiedyś mojej Izabeli... niech jej światło wiekuiste świeci na wieki wieków, amen...

I mnie także niech będzie tak cicho po śmierci jak kiedyś ^m przy niej, kiedy śpiewała... Cyt!... ktoś idzie! to ona... słyszę i poznaję szelest jej sukni... w jedwabnej sukni ubrana...

SALOMEA

Mężu, wyjdź na dziedziniec do ludzi

*    HORSZTYŃSKI

Q nie — nie mogę, żono!    ^m

SALOMEA

Kilku starych chłopów weszło aż na ganek i kłaniali mi się do nóg prosząc, abym im pana łaskawcę wypro-wadziła.

HORSZTYŃBKI

Żono... nie wyjdę.

SALOMEA

Dlaczego zasmucać tych ludzi?.-

HORSZTYŃSKI

Dlaczego?... Bo świat smutny, a ja świata rozweselić nie mogę jak arlekin — bo jestem — ślepy — i stary... Powiedz mi, Sally, czy nigdy tu podczas mojej niobytności nie przyniesiono jakich sądowych papierów?

359