- 4- -
dynego Pośrednika i^Zbawcę. To działanie Ducha Świętego ujawnia się przy bezpośrednim kontakcie ze słowem Bożym w Piśmie św. Jest to Kościół "zdarzenia"powstały w sposób "pionowy" przez bezpośrednie działanie łaski Bożej, bez pomocy i pośrednictwa hierarchii. - Do tego typu należy większość wyznań protestanckich: luteranie /z wy jątkiem Kościoła szwedzkiego/, kalwini, kongregacjo— niści, metodyści, baptyści itp.
Zarysowane powyżej dwa kierunki pojmowania Kościoła nie występują w rzeczywistości w sposób ekskluzywny, lecz elementy jedne i drugie przenikają się wzajemnie. Katolik i prawosławny znają także bezpośrednią drogę działania Bożego przez modlitwę, łaskę wewnętrzną czy prywatne czytanie Pisma św., jak znów protestanci uznają w Kościele nie tylko zbiór indywidualnych doświadczeń religijnych jego członków, ale również wspólnotę słowa Bożego i sakrament tów, wiary i łaski, posiadającą swoją historię i tradycję. W każdym z dwóch ujęć można spotkać elementy jedne i drugie, lecz w mierze i w oświetleniu zasadniczego typu.
Konferencja w Amsterdamie usiłowała znaleźć rozwiązanie problemu za pomocą metody -dialektycznej. Metoda ta uwidacznia wyraźnie skrajne pozycje biegunowo różniące się, między którymi układa się cały szereg stanowisk pośrednich. Dyskusje nie przyniosły żadnej syntezy, rezultat można określić tylko dokładniejszym poznaniem wzajemnych stosunków i zbliżeniem duchowym.
Jeśli Światowa Rada Kościołów' żąda, aby każdy Kościół członkowski uznał we wszystkich innych chrześcijańskich społecznościach zgrupowanych w Radzie "vestigia Ecclesiae" i aby prowadził z tymi społecznościami poważny dialog w nadziei, że istniejące w nich elementy eklezjalne doprowadzą te społeczności do uznania prawdy o Kościele w całej jej pełni, powiedzieć można, że obok bazy chrystologicznej istnieje w pewnej mierze podstawa eklezjologiczna, jako dogmatyczne założenie dla Światowej Rady Kościołów.
Teologiczne znaczenie Światowej Rady Kościołów
Ponieważ światowa Rada Kościołów występuje jako organizacyjna wspólnota Kościołów chrześcijańskich, powstaje pytanie, jakie jest jej znaczenie teologiczno-kościelne? jaki stosunek do poszczególnych Kościołów i do jednego Kościoła Chrystusowego? Wspomnieliśmy już, że Rada nie jest nad-Kościołem, ani też nie zdąża do przekształcenia się w Kościół w rezultacie przyszłego pełnego zjednoczenia wyznań chrześcijańskich.
Nie jest ona również tym Kościołem Chrystusowym, o którym mówią wyznania wiary. Rada nie może także wydawać praw czy działać w imieniu -Kościołów członkowskich, które nie zrzekły się na jej korzyść swoich uprawnień. Należenie do Rady nie zakłada przyjęcia jakiejś określonej doktryny o naturze czy jedności Kościoła. Autorytet Rady polega na ideałach, które głosi, i na jej działalności na rzecz jedności chrześcijan. Deklaracja z Toronto przyjęta przez Komitet Centralny Rady w 1950 r. wskazuje na kilka założeń teologicznych, będących u podstaw istnienia i działalności Rady. Są one następujące:
1. Kościoły zjednoczone w Radzie są ożywione wspólnym przekonaniem, że "Chrystus jest boskim władcą Ciała-Kościoła". Wszystkie
slrjY)C