308
sięciu, czy to działając osobiście, czy wpływając pośrednio, zdumiewa swoim ogromem i wprost fantastyczną potęgą. Takiego nagromadzenia miliardów' i takiej organizacyi środków pracy, dokonanej przez działalność jednego człowieka, nie wykazywały dotąd dzieje ludzkości.
A przypomnijmy sobie, iż zaczął swą czynność, jako bezpłatny praktykant i że nawet sposobności do tej pracy musiał szukać tygodniami i prosić o nią bezskutecznie u rozmaitych kupców w Cleweland.
Jaką jest osobistość tego człowieka, który jest dzisiaj największą potęgą finansową w Ameryce ? Osobisty jego majątek obliczają wtajemniczeni na 5 miliardów koron; on sam nigdy nie miał ochoty zdradzać się z tą cyfrą. W każdym razie ta suma przewyższa fortunę wszystkich Rothschildów razem wziętych. Wspomniany już przez nas wielki milioner amerykański, Vanderbilt powiada, iż nie chciałby Rockefellera widzieć, jako swego przeciwnika. Nawet taki wytrwały, energiczny i przedsiębiorczy Carnegie, ustąpił mu z pola i jakeśmy widzieli, włączył wszystkie swe przedsiębiorstwa do stalowego trustu.
A jakąż jest jego powierzchowność? Otóż znajomi opisują go jako bladego, chorowitego, znużonego człowieka, na którego zimnem obliczu nie objawia się żadne wzruszenie. Twarz chuda, bez zarostu żadnego, o wąskich, zaciśniętych ustach i dobrze ukształtowanym, prostym nosie, wskazuje umysł chłodny, kombinujący, przezorny i przenikliwy oraz wolę stałą, uporczywą, bezwzględną. W obejściu z ludźmi uprzejmy i spo-