Ryszard Barcik, Marcin Jakubiec
czeniem i odnoszone do pozycji wobec konkurentów). Są to działania skupione wokół szansy wynikającej z jakiejś luki. rozbieżności, którą można zapełnić robiąc coś inaczej i lepiej, tworząc nową wartość.
Przedsiębiorczość obejmuje szeroką gamę zagadnień, począw szy od uruchamiania nowych przedsięwzięć, a skończywszy na zarządzaniu rozwojem, od koncepcji do tworzenia wartości. Identyfikowanie szans, formułowanie wizji, wypracowanie koncepcji biznesu, ocena i realizacja strategii, pozyskiwanie niezbędnych zasobów i kompetencji, wykorzystywanie okazji pojawiających się w czasie szybkiego rozwoju, podtrzymywanie zachowań przedsiębiorczych, porzucanie działalności gospodarczej w sposób tworzący wartość - to bez wątpienia istotne obszary tworzenia bogactw a organizacji, a w tym jej przewagi strategicznej. Wszystko to podkreśla dużą wagę przedsiębiorczości zarówno dla realnej gospodarki, jak i dla społeczeństwa. Do najważniejszych cech zachowań przedsiębiorczych zalicza się: inicjatywę, twórczość, skłonność do eksperymentowania i improwizowania, umiejętność konsolidowania zasobów, dążenie do niezależności, zdolność do uczenia się na błędach, umiejętności społeczne, oparcie działań na konkretnej rzeczywistości, agresywność oraz wykorzystywanie intuicji3.
Każde przedsięwzięcie podejmowane przez organizację lub pojedyncze osoby jest przedsiębiorcze tylko wtedy, jeżeli charakteryzuje się duży potencjałem rozwoju. Możliwości rozwoju są wypadkową innowacyjności.
We współczesnej gospodarce przedsiębiorczość nie może istnieć bez edukacji i związanej z nią wiedzy. Mówi się wręcz o wykształceniu się przedsiębiorczości intelektualnej, dokonującym się w dwóch nurtach. Pierwszym z nich jest podejmowanie działalności przedsiębiorczej przez intelektualistów, dntgim — intelektualizacja samej przedsiębiorczości. Źródłem pierwszego nurtu jest podw ażenie tradycyjnej roli intelektualistów przez dokonujące się przemiany społeczno-polityczne, źródłem dntgiego - rosnący poziom nauki i techniki w działalności gospodarczej 4.
Z powodu braku jednoznaczności i wielości definicji innowacji i przedsiębiorczości teoretycy spierają się czy innowacja jest narzędziem przedsiębiorczości, - „innowacja jest tym szczególnym narzędziem przedsiębiorczości, za pomocą, którego ze zmiany czyni się okazję do podjęcia w przedsiębiorstwie nowego działania gospodarczego lub świadczenia nowego rodzaju usług" 5, czy też „nie innowacja leży u podstaw przedsiębiorczości, a raczej przedsiębiorczość u podstaw innowacyjności"6. Jak twierdzi M. Bratnicki: „Niezbędnym składnikiem przedsiębiorczości jest tw órczość i innowacyjność. Dzięki nim głów nym źródłem efektu organizacyjnego jest wytwarzanie nowych i odpow iednich do aspiracji strategicznych idei. procesów, zdolności, kompetencji, produktów, usług służących realizacji szans. Dw uletnie pogłębione badania trzech organizacji potw ierdził}' ogromną rolę ustawicznego rzucania wyzwań dla zaangażowania ludzi w tworzenie nowych rozwiązań. Nieustanne kreowanie wyzwań składa się z podstawowych procesów społecznych wpływających na to, że ludzie dostrzegają każde podejmowane przedsięwzięcie jako nowe. twórcze wyzwanie mobilizujące ich do działania wytwarzającego unikalną wartość. Wieczne rzucanie wyzwań jest istotnym procesem społecznym wpływającym na takie wyróżniki przedsiębiorczości jak innowacyjność, eksperymentowanie. podejmowanie iyzyka, uczenie się na błędach, identyfikowanie i wykorzystywanie szans”7.
Bratnicki M., (2002), Przedsiębiorczość i przedsiębiorcy współczesnych organizacji, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice, s. 24-25.
Moszkowicz K., (2001), Procesy innowacyjne w polskim przemyśle. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 84.
Duplik I., (1998) Restrukturyzacja procesów gospodarczych. Reengineering — teoria i praktyka, AW Placet, Warszawa, s. 16.
Kwiatkowski S., Wasilewski L., (1998), Rola innowacji w rozwoju polskiej przedsiębiorczości'. Miesięcznik MBA, lipiec/sierpień, s. 56.
Bratnicki M., (2002), Przedsiębiorczość i przedsiębiorcy współczesnych organizacji. Wydawnictwo Aka-