7355290854

Przedsiębiorczość jako składowa procesów innowacyjnych

Ryszard Barcik Marcin Jakubiec

Akademia Techniczno-Humanistyczna w Bielsku-Białej

PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ JAKO SKŁADOWA PROCESÓW INNOWACYJNYCH

Mianem przedsiębiorczość można określić wiele działań nie tylko w sferze ekonomicznej, które są reakcją na zmiany zachodzące w otoczeniu i próbie dostosowywania się do nich. lecz także związane z dokonywaniem wyborów spośród dostępnych wariantów. Najogólniejsza i najpełniejsza definicja przedsiębiorczości mówi o tym, że przedsiębiorczość jest głównym nośnikiem bogactwa.

Jednak pojęcie przedsiębiorczości jest bardzo złożone i nie ma standardu wiedzy, zdolności czy umiejętności, które jednoznacznie określałyby przedsiębiorczość. Wy obrażenia na ten temat były różne w kolejnych fazach wykształcania się współczesnej gospodarki. W XVIII w. przedsiębiorca przemysłowy podejmował się wytwarzania produktów, angażując swoje kapitały w zakup maszyn i organizując produkcję. Według A. Smitha przedsiębiorcę charakteryzowała przede wszystkim umiejętność oszczędzania i mobilizowania kapitału. Nieco później J. B. Say przypisywał przedsiębiorcy istotną rolę w organizowaniu produkcji (łączenia czynników produkcji), co uzasadniało zysk. Ekonomiści liberalni nie doceniali roli przedsiębiorcy - ich zdaniem, w dążeniu do maksymalizacji zysku przedsiębiorca po prostu podporządkowywał się prawom rynku, wykorzystując w najwłaściwszy sposób i po niskich kosztach czynniki produkcji. Rolę przedsiębiorcy zaczęli rehabilitować przedsiębiorcy amerykańscy na początku XX w., uważając, że nie może on być zastąpiony przez opłacanych menedżerów. Około 1920 F. H. Knight za podstawową cechę przedsiębiorcy uznał zdolność do ponoszenia ryzyka i umiejętności działania w warunkach niepewności. Według tego autora zysk byl rekompensatą za ponoszenie ryzyka i niepewności. Dziesięć lat później J. Schumper „duchowi przedsiębiorczości" przypisywał podstawową rolę w rozwoju kapitalizmu. Duch ten przejawiał się w ciągłym poszukiwaniu innowacji w całej dziedzinie gospodarczej. Według niego jednak ten duch niekoniecznie pow inien być utożsamiany z jednostką, lecz może on być cechą dużych instytucji i dużych przedsiębiorstw¹. Po II Wojnie Światowej rolę przedsiębiorcy przejął menedżer. Jako podstawowy przymiot przedsiębiorcy (menedżera) powszechnie uważa się umiejętność kierowania zespołami ludzkimi².

W ostatnim dziesięcioleciu przedsiębiorczość przesunęła się z poboczy do centrum myślenia menedżerskiego. Nastąpiła też demistyfikacja przedsiębiorczości, która nie jest już traktowana jako proces zakorzeniony w ukrytej intuicji, lecz jest traktowana jako forma efektywnego zarządzania, której można się naucz}'ć. Bycie przedsiębiorczym jest wyrażane złożoną postacią zachowania wymagającą wiedzy, umiejętności, ciężkiej pracy, pasji, aktywnego uczenia się, specyficznego stylu podejmowania decyzji strategicznych wspomaganego określoną strukturą poznawczą, kreowania zmian, itp. Wszystko to składa się na szczególny zbiór działań zorientowanych na tworzenie bogactwa za pomocą przedsięwzięć innowacyjnych (wykorzystujących znacząco nowe sposoby wykonywania czegoś w sensie globalnym), mających w sobie duży potencjał rozwoju (np. tworzenie nowego rynku), ukierunkowanych strategicznie (mających formalnie wyrażone cele dotyczące całości, uwzględniające powiązania z oto-

Moszkowicz K., (2001), Procesy innowacyjne w polskim przemyśle. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 82-83.

Marchesney M., (1994), Zarządzanie strategiczne - geneza i rozwój, Połtext, Warszawa.

7