Przedsiębiorczość jako składowa procesów innowacyjnych
Dokonywanie zmian nie zawsze musi opierać się o innowacje. Wprowadzanie modyfikacji jest procesem bardzo wymagającym, trudnym, złożonym, często spotykającym się z oporem ludzi, któtych on dotycz)'. Dlatego też innowacje są ostatnim zasobem, który uruchamia się dopiero po wykorzystaniu mniej wymagających. Krystyna Moszkowicz przedstawia dwie ścieżki dokonywania transformacji: przedsiębiorczą i innowacyjną.
Przedsiębiorcza ścieżka przebiega w następujących etapachx:
a) Racjonalizacja - zmiana celów przedsiębiorstwa, reorientacja rozwoju,
b) Restrukturyzacja - zmiana struktury organizacji i sposobów realizacji celów; dokonywana równolegle z racjonalizacją,
c) Ekonomizacja - wiąże się ze zmianami w sferze finansowej: zwiększenie przychodów, oszczędności, utrzymywanie określonej płynności finansowej, itp.,
d) Alokacja - dotyczy sposobu prawidłowego alokowania nowych zasobów,
e) Adaptacja - oznacza przystosowanie dotychczasowych metod do nowych warunków funkcjonowania.
Inaczej przebiega innowacyjna ścieżka transformacyjna9:
a) Innowacja - pozyskanie nowych rozwiązań w drodze własnych badań lub zakupu.
b) Aplikacja - wdrożenie innowacji w system ekonomiczny przedsiębiorstwa. Od prawidłowości wdrożenia tej fazy zależ)' ekonomiczna skuteczność wprowadzanych zmian.
c) Ekonomizacja - jak wyżej,
d) Realizacja - realizacja założonych celów (np. zwiększenie nakładów na B+R).
e) Modyfikacja - zmiana założonych celów w wyniku zmian innowacyjnych.
Poziom przedsiębiorczości danego regionu zwykło się mierzyć ilością i dynamiką powstawania małych (0-50 zatrudnionych) i średnich (51-250 zatrudnionych) przedsiębiorstw l0. Aby jednak taka analiza była pełna i dokładnie odzwierciedlała rzeczywistość należy także przeanalizować strukturę tychże przedsiębiorstw . Trzeba określić, w jakich sektorach gospodarki one funkcjonują. Najwięcej działań innowacyjnych wszelkiego rodzaju występuje w przedsiębiorstwach technologicznych (branża high tech) a więc w przedsiębiorstwach zajmujący ch się biotechnologią, informatyką, telekomunikacją, elektroniką oraz produkujących instrumenty medyczne, naukowe, opty czne i inne zaawansowane materiał)’. Na liczbę tworzonych małych i średnich przedsiębiorstw wpływ mają także dostępne zasoby, lecz nie chodzi tu tylko i wyłącznie o zasoby materialne, ale mentalne - postawy ludzi.
Narastająca globalizacja, przejawiająca się coraz większą swobodą przepływu wszelkich towarów, kapitału, wiedzy i przede wszystkim ludności powoduje umiędzynarodowienie działań ekonomiczno-gospodarczych, a więc i procesów innowacyjnych. Ponadnarodowa współpraca naukowców oraz ekstemalizacja wyników naukowych stanowi podstawę współczesnej nauki. Międzynarodowy obieg informacji wspierany jest przez nowoczesne środki przekazu -- przede wszystkim sieci komputerowe.
Polska gospodarka także jest poddawana ty m wpływom, poprzez powiązania finansowe, gospodarcze i prawne z innymi światowymi gospodarkami (przede wszystkim z Unią Europejską). Bezpośrednie inwestycje zagraniczne są ważnym czynnikiem wpływającym na poziom innowacyjności gospodarki w skali kraju. Naukowcy' z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową wymieniają pięć głównych cech bezpośredniego oddziały wania inwestycji zagranicznych, tj. wzrost poziomu inwestycji, produkcji, zatrudnienia, popytu i efektywności gospodarczej. Kluczowe znaczenie ma przyczynianie się inwestycji zagranicznych do reorganizacji przed-demii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice, s. 38-39.
Moszkowicz K., (2001), Procesy innowacyjne w polskim przemyśle, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 159.
Moszkowicz K„ (2001), Procesy innowacyjne w polskim przemyśle. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 160.
10 Moszkowicz K., (2001), Procesy innowacyjne w polskim przemyśle. Wydawnictwo Akademii Ekonomicz
nej im. Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław, s. 163.
9