- 65 -
dynie w wypadku gdy duchowny innego wyznania był także urzędnikiem ^cywilnym, można było spisać u niego akt ślubu /kan.l06J>A Zawarcie Spmałżeństwa mieszanego wobec duchownego niekatolickiego połączone :o z ekskomuniką /kan.2319, § 1/.
Kodeks prawa kanonicznego zachęcał biskupów i księży do powstrzymywania wiernych od zawierania małżeństw mieszanych, do czuwania, aby były zawierane według przepisÓY/ Kościoła i aby złożone rękojmie były zachowane /kan.1064/.
Sobór Watykański II obradował na temat małżeństw mieszanych, lecz nie doszedł do ostatecznych wyników i nie powziął decyzji. Całe zagadnienie zostało po trzeciej sesji soboroY/ej powierzone Ojcu Świętemu do rozstrzygnięcia. Jedynie małżeństwa z chrześcijanami należącymi do Kościołów"wschodnich zostały uznane za ważne /DKW nr 18/, na tej podstawie, że Kościoły te mają taki sam pogląd na małżeństwa mieszane i na jego sakramentalny charakter jak Kościół rzymsko-katolicki* Przepis ten odnoszący się według dekretu soborowego wyłącznie do małżeństw, katolików obrządku wschodniego z braćmi odłączonymi z Kościołów wschodnich rozciągnięty został w 1967 również na małżeństwa łacinników z chrześcijanami odłączonymi obrządku wschodniego /AAS, 59/1967/^69/#
Dnia 18 marca 1966 roku Kongregacja dla Nauki Wiary wydala instrukcję. "Matrimc-ni sacramentumn z nowymi przepisami co do małżeństw mieszanych. Instrukcja ta, jednak nie znalazła powszechnego u-znania, a synod Biskupów w 1967 roku podniósł na nowo wiele kwestii dotyczących tych małżeństw. W tym stanie rzeczy Paweł VI powołał specjalną komisję kardynałów do ponownego rozpatrzenia zagadnienia.
Owocem tych interwencji, dyskusji i prac jest motu proprio "Matrimonia mixtałł, które reguluje aktualnie w Kościele rzymskokatolickim sprawy związane z małżeństwami mieszanymi /3ł marca 1970, r. MS 62/1970/257-263/*
W myśl nowych przepisów zaszły obecnie w stosunku do dawnego prawodawstwa małżeńskiego dość znaczne zmiany w duchu ekumenicznym* Przede v/szystkim sam punkt wyjściowy przepisów prav/nych ulegt poszerzeniu; obecnie nie chodzi wyłącznie o zabezpieczenie wiary strony katolickiej i katolickie wychowanie potomstwa, ale również o jedność i zgodę w małżeństwie.
Ważniejsze przepisy i zmiany są następujące:
a. Dyspensy zezwalającej na małżeństwo mieszane udziela biskup rządcą diecezji /ordynariusz/. Beż dyspensy małżeństwo między ochrzczonymi: katolikiem i niekatolikiem jest zav/sze z punktu widzenia prawnego ważne, choć z punktu widzenia moralnego niegodziwe; między katolikiem i osobą nieochrzczoną jest bez dyspensy nieważne.
b. Dyspensy udziela się "ze v/zględu na rozumny przyczynę" pod warunkiem, że strona katolicka zobowiąże się unikać niebezpieczeństwa utraty swej wiary i szczerze przyrzeknie ochrzcić i wychować dzieci w miarę swych'możliwości w Kościele katolickim.
Strona, niekatolicka powinna być poinformowana o zobowiązaniach, ja-' kie na siebie bierze współmałżonek katolik. Obydwoje zaś'mają być pouczeni o celach i właściwościach chrześcijańskiego małżeństwa.