9 Bjfe M. Grygier-Frąckicwicz • Dysleksja - co to takiego? I 71
nia mechanizmów uwagi percepcyjno-motorycznej. Stąd w programie powinny znaleźć się ćwiczenia koncentracji uwagi: ogólne - dotyczące czynności umysłowych, specyficzne - koncentracji na określonym bodźcu np. wzrokowym, słuchowym, wzrokowo-ruchowym itp.
Reasumując, tak skonstruowany program powinien usprawnić:
- procesy percepcji, będące ogniwami funkcjonalnymi procesów poznawczych zaangażowanych w adekwatne rozpoznawanie bodźców wzrokowych, słuchowych i kinestyczno-ruchowych,
~ procesy organizujące, które są procesami pośredniczącymi pomiędzy percepcją a ekspresją, rozumianymi jako zdolności procesów poznawczych umożliwiające manipulowanie materiałem percepcyjnym, pojęciowym i symbolami językowymi,
I procesy ekspresji, które są operacjami warunkującymi zdolność do prawidłowego wyrażania treści językowych na drodze werbalnej - pisanej.
Nieco odrębnym zagadnieniem, ale mającym niebagatelne znaczenie w pracy korekcyjnej, jest rola systemu emocjonalnego. Nastawienie dzieci i młodzieży do własnych trudności, postawa niechęci, niewiary w możliwość zmiany sytuacji lub choćby postawa bierna może całkowicie zniwelować podjęty wysiłek. System emocyjny działa poprzez część mózgowia zwaną często „niespecyficzną”. Jego rola polega na torowaniu funkcji poszczególnych analizatorów i - jako aktywizująca -jest nieodzowna zarówno dla percepcji, jak i dla uczenia się. Jakakolwiek byłaby istota procesu uczenia się, należy sądzić, że proces kodowania nie jest procesem natychmiastowym i bezwzględnym. Koniecznym warunkiem (poza innymi) tworzenia się śladów pamięciowych są impulsy niespecyficzne płynące z systemu emocjonalnego. W związku z powyższym w programie należy uwzględnić dwie drogi postępowania.
1. Zmianę nastawienia do istniejących trudności przez wykazanie, że opanowanie umiejętności poprawnego pisania i czytania jest możliwe i warto podjąć wysiłek w tym kierunku (odpowiedni układ ćwiczeń ortograficznych, pokazanie mnemotechnik ułatwiających naukę, charakter zabawowy całego treningu).
2. Wprowadzenie relaksacji na celu:
- oddziaływanie psychoterapeutyczne, polegające na wyciszeniu i wytworzeniu poczucia bezpieczeństwa,
- stopniowe zwalczanie wzmożonego napięcia neuro-mięśniowego,
- po nabyciu umiejętności zwalczania napięcia, wytworzenie umiejętności odprężania psychicznego - samowyciszanie.
Bardzo ważnym problemem występującym również u uczniów starszych są trudności w czytaniu. Różnorodne typy niezdolności do czytania, a także rozmaite stopnie głębokości zaburzeń sprawiają, że jest to płaszczyzna ciągłych poszukiwań i doskonalenia metod diagnostyczno-terapeutycznych.
Czynność czytania jest najczęściej ograniczana przez: czytanie nierytmiczne, nieuwzględnianie znaków przestankowych, zmiany końcówek wyrazów, błędne odczytywanie niektórych wyrazów („odpoznawanie,r|j^|g^|^|^|j:h^§g|j