M. Gry gier-Frąckiewicz • Py siekają - co to takiego? I I
dów ortograficznych. Zmniejsza się natomiast (mimo, źe nadal występuje) ilość opuszczonych lub zamienionych liter, ale mylone są litery kształtopodobne oraz występują braki drobnych elementów graficznych. Uczniowie stosują różne wybiegi, np. zamieniając wyrazy podobne znaczeniowo, co czasem zmienia sens zdania.
Problemy występują również w nauce języków obcych, np. w języku rosyjskim, gdy wprowadzane są nowe znaki graficzne oraz w językach, które cechuje rozbieżność między wymową a pisownią.
Trudności mogą pojawiać się także w nauce takich przedmiotów jak: geografia, historia, matematyka, spowodowane złym odczytywaniem i zapamiętywaniem cyfr i znaków. Mimio że określa się je zazwyczaj jako zaburzenia dyslektyczne, mogą one mieć przyczyny specyficzne. Często są to zwykłe trudności wynikające z błędów dydaktycznych popełnionych w klasach młodszych lub z braku systematycznego treningu ortograficznego. Takie zróżnicowanie na grupę uczniów z trudnościami specjalnymi i typowo dydaktycznymi teoretycznie implikować mogłyby założenia terapeutyczne. Praktyka wykazała jednak, że potraktowanie wszystkich jak dyslektyków w postępowaniu korekcyjnym przynosi podobne rezultaty, zwłaszcza że niektóre proponowane ćwiczenia ogólnie podnoszą zdolności uczenia się (np. ćwiczenia koncentracji uwagi, mnemotechniki, ćwiczenia słownikowe).
Podstawą teoretyczną diagnozy dysleksji jest teoria organiczna (mimo jej hipotetycznego ćharakteru) i dlatego musi ona być również założeniem podstawowym przy konstruowaniu programów.
Program korekcyjno-kompensacyjny powinien uwzględniać następujące bloki ćwiczeń:
I. Usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych:
— percepcji wzrokowej
— percepcji słuchowej
— wyobraźni
— integracji sensorycznej wraz z ćwiczeniami ruchowymi.
We wszystkich grupach ćwiczeń należy uwzględnić trening pamięci i koncentracji uwagi.
II. Ćwiczenia ortograficzne wraz z elementami ćwiczeń osiągania kompetencji językowych.
III. Relaksacja.
Jak wiadomo czynności czytania i pisania są zróżnicowanymi, wielomodalny-mi strukturami, zależnymi od prawidłowego odbioru bodźców na poziomie pól projekcyjnych, aż do pełnej ich syntezy i rozumienia na poziomie najwyżej usytuowanych procesów psychicznych.
Aspekty te uwzględniane są zawsze w programach korekcyjnych przeznaczonych dla małych dzieci, natomiast rzadko w programach dla starszych dzieci i młodzieży, którym proponuje się wyłącznie trening ortogrficzny.
Prowadzone od wielu lat badania wskazują na ścisły związek procesów per-cepcyjnych z zaburzeniami motoryki i ich wzajemną zależność. Z danych ana-