3.4.1. Właściwości ogólne wody
Woda jest jednym z najbardziej rozpowszechnionych związków chemicznych. Cząsteczka wody ma budowę kątową. Kąt pomiędzy atomami wodoru
.....wynosi 1Q.4 _4.Q.__Dzięki kątowej budowie cząsteczka wody posiada moment
dipolowy. Cząsteczki wody przyciągają się różnoimiennymi biegunami tyyorząc,ąsocjaty, dzięki czemu temperatura wrzenia wody jest stosunkowo wysoka. Biegunowa budowa cząsteczki wody powoduje dobrą rozpuszczalność w niej szeregu związków chemicznych. Cząsteczka wody jest bardzo trwała, zaczyna dysocjować dopiero powyżej 1800 K. Mimo dużej trwałości jest substancją chemicznie aktywną. Niektóre metale, np. Na, K, Ca reagują z nią już w temperaturze pokojowej wydzielając z wody wodór.Woda łączy się z wieloma tlenkami. W reakcji egzotermicznej z tlenkami niemetali tworzy kwasy, z tlenkami metali - zasady np.:
S03 ♦ H20 —-~H2SC>4 + 46,4 kcal,
CaO + H20——Ca(OH)2 + 15,2 kcal.
W, związkach nieorganicznych woda może być związana w różny sposób.
Woda konstytucyjna nie występuje w związkach jako cząsteczka wody, natomiast wydziela się w czasie ich rozkładu (np. Ca(OH)2, NaOH, H2S04, Ca(HC03)2)
Ca (OH) 2 ——p-.: _ CaO + H20.
..--Woda k r y s t a I i żacy j na . Występuje w związku chemicznym w postaci oddzielnych cząsteczek, ale z reguły w stosunku stech i ornetrycznym (np. w gipsie CaSO^ • 2H20, siarczanie miedzi CuSO^ • 5H20, węglanie sodowym Na2C03 • 10Hp0). Związki z wodą krysta I i żacyjną nazywają się hydratami .
Rozróżnia się również wodę koordynacyjną, anionową__i__sieci ową.
W przyrodzie woda nie występuje nigdy w stanie czystym, lecz zawiera ona pewną ilość rozpuszczonych związków chemicznych pochodzących z gleby, różne produkty rozpadu organizmów roślinnych i zwierzę-
cych oraz rozpuszczone oazy, pochodzące z atmosfery. Woda z opadów atmosferycznych jest storuikowo najczystsza. Zawi era ona pewne ilości pyłów i rozpuszczonych g; zów.
Wodę do celów spożywczych przygotowuje się w następujący sposób: wodę rzeczną wprowadza ' , ; do systemu odstojników, gdzie przeprowadza się chemiczne lub biologiczne oczyszczanie jej; opadają wówczas zawiesiny stałe. Następnie wodę przepuszcza się przez filtry ze żwiru i piasku. Tak oczyszczona woia posiada jeszcze rozpuszczone gazy, sole mineralne i bakterie. Bakterie niszczy się przez dodatek chloru lub ozonu. Tak przygotowaną wodę wprowadza się do sieci miejskiej. Niewielkie ilości soli mineralnych nadają wodzie odpowiedni smak.
,3. A. 2. Twardość wody
Zapotrzebowanie wody dla celów przemysłowych jest duże i wzrasta w szybkim tempie. W zależ>noś,ci od przeznaczenia woda musi być odpowiednio oczyszczona. Duże wymogi stawia się wodzie do zasilania kotłów.
Musi być ona pozbawiona soli mi nera Inych.(Twardość wody powodu ie .obecność rozpuszczalnych w wid.ie soli wapnia, magnezu i metali wielowar-
Rozróżniamy następujące rodzajŚ twardości wody: /
1. Twardość węglanów, T ) powodowana obecnością wodorowęglanów wapnia i magnezu (CafHCOg', MgfHCOg),,). Można ją usunąć przez zago-t owan i e wody:
Ca(HC03)2 0£rzew> |
-> |
CaCO^ + |
Mg(HC03)2 'T9rzew- |
—> |
MgC03* + |
Podczas ogrzewania może też powstać zasadowy
2Mg(HC03)2 ^1--—>> Mg2C03(0H)2
2 ,J Twardość ni ewęg łanowa (T }, zwana też
h20 . C02t . węglan magnezu:
*+ H20 + 3C02t.
stałą, spowodowana jest zawartością w wodzie chlorków, azotanów, siarczanów, krzemianów i innych rozpuszczalnych soli wapnia i magnezu.
r 3. Twardość ogó I na (T )'■ I Qb całkowi ta jest sumą twardości węglanowej "i n i ewęg I anowe j : Tq = + T .