skanuj0001

Waldemai Wilk ' Uniwersytet Warszawski

Konflikty związane z lokalizacją wielkopowierzchniowych obiektów handlowych' Conllicts accompanying location of largc-scale retail developinciits

Współczesne przemiany gospodarcze cechuje utrata znaczenia państw narodowych i jednostek administracyjnych niższych szczebli w określaniu kierunków i skali zmian gospodarczych. Malejąca rola granic administracyjnych wynika częściowo z procesów

integracji na poziomie regionalnym, częściowo jest efektem tworzenia przez przdigifikiorstwa

. V'

ponadgranicznych struktur gospodarczych (sieci biznesu). Jeden z przykła^w taki%%tnpfur stanowią sieci handlu detalicznego. Autor podjął próbę analizy, na ile jg^bosm    y V

administracyjne (władze lokalne) mogą wpływać na przebieg rozwoju tego roagpjb sieci

'tra.no Z jlytuacjąw

gospodarczych. Aktualny stan uregulowań prawnych w

Europie zachodniej. Szczególny akcent położono na śledzenifekonfliktów, jakie wywołują

nowe wielkopowierzclmiowy inwestycje handlowe wfiblsc^p.robując wyróżnić rodzaje

;%.,r

konfliktów, ich rozmieszczenie przestrzenne oraŁimsMwfedroMich rozwiązania z udziałem

if

władzy lokalnej.

^WStfP    At:

Postępujący proces integracji europe^pg^^czególnie w zakresie swobody podejmowania działalności gospoS|iigzej, nasuwa pytanie o zmieniającą się rolę granic politycznych w rozwoju przeiSąiebioMośSf Coraz częściej w literaturze ekonomicznej i geograficznej pisze się ^źminejsżaniiflię zakresu suwerenności władz państwowych w decydowaniu o przgjuegtt%)£^|u gospodarczego na danym terytorium (np. OHMAE, 2001: 33). Jak podkr^IaSKj^j^^ME, jednym z wymiarów współczesnej gospodarki jest jej ponadgraiijc^ny ^ljąrai(pi’, gdy państwo narodowe traci na znaczeniu, a rynkiem staje się niem^c^śvw^Syiśzególnie podkreślany jest ekspansywny rozwój sieci gospodarczych try^on^fel^rzez' ponadnarodowe korporacje. Należy zaznaczyć, że w takim sieciowym rozumielS^struktur gospodarczych rola jednostek terytorialnych nie zanika zupełnie, ale jednostki te (od państwa do miasta czy gminy) uczestnicząw nich i współtworzą je (por. STRYJAKIEWICZ, 200: 40), tracąjednak rolę aktorów dominujących. W odniesieniu do krajów Europy Środkowej i Wschodniej powstawanie nowych struktur jest szczególnie widoczne na przykładzie rozwoju sieci handlowych organizowanych przez operatorów zachodnioeuropejskich. Najbardziej widoczne jest to w przypadku tzw. nowoczesnych kanałów dystrybucji, czyli sieci hiper-, supermarketów i sklepów dyskontowych.

W związku z tym zastanowienia wymaga kilka problemów z tym związanych:

□    w jakim stopniu władza lokalna może wpływać na lokalizację i działanie wielkćpowierzchniowych obiektów handlowych (WOH)?

□    jakiego rodzaju konflikty mogą się pojawić przy okazji lokalizacji (lub samego zamiana inwestycji) nowych WOH?

□    jakie działania są podejmowane, aby rozwiązać konflikty (lub przynajmniej złagod2;ić ich konsekwencje) pojawiające się przy otwieraniu nowych hiper-, supermarketów i sklepów dyskontowych?

4

Zasadnicza część opracowania (rozwój przestrzenny sieci handlowych) obejmuje%|j|zar Polski, Czech i Słowacji. W analizie aktualnego poziomu rozwoju siec) handł^wyĄyi^"^''

obserwowanych konfliktów na rynku lokalnym autor skoncentrował si&^ria pi^kłaj.a$śf] rynlcu polskiego. Główne źródło informacji, na których podstawie dJkpnano uigć'-^;-~

z

V i ,

skali, rodzajów i siły oddziaływania konfliktów rodzących się,wr-a^ą^i|iigatj!Wami lokalizacji nowych placówek handlowych, stanowiła analiza prasy facholyej, haridlowej (Handel, Supermarket News, Detal Dzisiaj) z lat:2000-2004 ortólokąmyćh»wyu;ań prasy codziennej (iGazeta Wyborcza).

nienia

V

Zarys rozwoju sieci handlowych w Polsce, w Czechach i ńa Słowacji Rozwój handlu sieciowego jest już, zjawi^|ierteowszfecmym₃ nie tylkp w krajach dysponujących dłuższymi tradycjami w tym względzie, ale także w kn jach Europy środkowej. Już obecnie w Polsce, ii|§j2zipchach czy na Słowacji większość przedsiębiorstw, zajmujących dominującą.pożyte wWukfltze handlu detalicznego pochodzi ze „starych” krajów unijnych (UE). ^i^orazpt^slechniejsza obecność w tym regi onie przejawia się w rozbudowie sieci p^ąnów^fi^śt^ócfstarY lub przez łączenie/przejmowa:iie innych sieci).

iw 1

, jTli

Wśród przykł^ow^M^lgpgracji i koncentracji szczególnie widoczne są formy dystrybucji oparte na ddlychtitiowWesnych placówkach (hiper-, supermarkety, sklepy dyskontowe),

stanowiących tźw. nowoczesne kanały dystrybucji (Wilk 2004).

A,, \ y?

Kjiye OM Środkowej stanowią z wielu powodów obszar docelowy na który kierowane są w corazwigkszym stopniu bezpośredni 5 inwestycje zagraniczne. Wieljcość i charakter rynku, bliskość lub wręcz przestrzenne sąsiedztwo z Tynkami macierzystymi inwestorów, wspólne uczestnictwo w tych samych blokach integracji regionalnej (gospodarczej, politycznej czy militarnej). Wszystko to sprawia, że przez cała poprzednią dekadę i w jistatnich kilku latach do Czech, Polski i na Słowację napływająkapitały, głównie z krajów Ejuropy Zachodniej. Pod względem inwestycji w sektorze handlu zauważalne są także różnice między badanymi państwami. W Polsce do końca 2000r. zagraniczne firmy zainwestowa y ponad 7,6 mld USD tylko w sektorze handlu. Stanowiło to ppnad 17% wszystkich inwestycji. Największą część

V. wiliś 2006, Konflikty związane -z lokalizacją Ifć