skanuj0001

Waldemai Wilk Uniwersytet Warszawski

;Konfliktyzwiązane;zlokalizacj%wieUiop’owierachniowychobiektów^:hiandlowych^r Conflicts accorapanying location of largc-scale retail dcvelopracnts

Współczesne przemiany gospodarcze cechuje utrata znaczenia państw narodowych i

jednostek administracyjnych niższych szczebli w określaniu kierunków i skali zmian

gospodarczych. Malejąca rola granic administracyjnych wynika częściowo z procesów

integracji na poziomie regionalnym, częściowo jest efektem tworzenia przez przedsiębiorstwa

ponadgranicznych struktur gospodarczych (sieci biznesu). Jeden z przyklajp|v takĄ

stanowią sieci handlu detalicznego. Autor podjął próbę analizy, na ile jędnostl

administracyjne (władze lokalne) mogą wpływać na przebieg rozwojli tego rocŁąju sieci

%, l ”

gospodarczych. Aktualny stan uregulowań prawnych w Polso^pKt^^^^ytuacją w Europie zachodniej. Szczególny akcent położono na śledzemi||nnfliK|pw, jakie wywołują nowe wielkopowierzchniowy inwestycje handlowe w J,olsc4.probuwc wyróżnić rodzaje konfliktów, ich rozmieszczenie przestrzenne oraz,iHS'aąU\v^drOj^'ich rozwiązania Z udziałem władzy lokalnej.

^Wstęp

Postępujący proces integracji em-opejlĘg^iczególnie w zakresie swobody

iS|x\gzej, nasuwa pytanie o zmieniającą się rolę granic

podejmowania działalności | politycznych w rozwoju przedMebiotóosd. Coraz częściej w literaturze ekonomicznej i

geograficznej pisze się 0^fzniniejsząniusfiię zakresu suwerenności władz państwowych w decydowaniu o

ju gospodarczego na danym terytorium (np. OHMAE, 2001: 33). Jak podl^śli^^|H|Ł^E, jednym z wymiarów współczesnej gospodarki jest jej ponadgranjczny óljaraitei’, gdy państwo narodowe traci na znaczeniu, a rynkiem staje się niem^cafj^w^^pffizególnie podkreślany jest ekspansywny rozwój sieci gospodarczych tv^pfzonfetórzez ponadnarodowe korporacje. Należy zaznaczyć, że w takim sieciowym rozunueM^struktur gospodarczych rola jednostek terytorialnych nie zanika zupełnie, ale jednostki te (od państwa do miasta czy gminy) uczestnicząw nich i współtworząje (por. STRYJAKIEWICZ, 200: 40), tracąjednak rolę aktorów dominujących. W odniesieniu do krajów Europy Środkowej i Wschodniej powstawanie nowych struktur jest szczególnie widoczne na przykładzie rozwoju sieci handlowych organizowanych przez operatorów zachodnioeuropejskich. Najbardziej widoczne jest to w przypadku tzw. nowoczesnych kanałów dystrybucji, czyli sieci tupcr-, supermarketów i sklepów dyskontowych.

W związku z tym zastanowienia wymaga kilka problemów z tym związanych:

□    w jakim stopniu władza lokalna może wpływać na lokalizację i działanie wielkópowierzchniowych obiektów handlowych (WOH)?

□    jakiego rodzaju konflikty mogą się pojawić przy okazji lokalizacji (lub samego zamiaru inwestycji) nowych WOH?

□    jakie działania są podejmowane, aby rozwiązać konflikty (lub przynajmniej złagodzić

ich konsekwencje) pojawiające się przy otwieraniu nowych hiper-, supermarketów i sklepów dyskontowych?    I

Zasadnicza część opracowania (rozwój przestrzenny sieci handlowych) obejmujeNjabszar

Polski, Czech i Słowacji. W analizie aktualnego poziomu rozwoju siec) handfpwycVi‘ obserwowanych konfliktów na rynku lokalnym autor skoncentrował siLnf

rynku polskiego. Główne źródło informacji, na których podstawie dĄkpnano uQ skali, rodzajów i siły oddziaływania konfliktów rodzących    lokalizacji

nowych placówek handlowych, stanowiła analiza prasy fachowej, hanjjjlowej (Handel, Supermarket News, Detal Dzisiaj) z lat;2000-2004    prasy codziennej

(iGazeta Wyborcza).

Zarys rozwoju sieci handlowych w Polsce, w Czechach i na Słowacji

Rozwój handlu sieciowego jest już zjavyiąyerfeowsz6chnym, nie tylk > w krajach

dysponujących dłuższymi tradycjami w tynr^gfęfłiźie, ale także w kn jach Europy

środkowej. Już obecnie w Polsce,' zajmujących dominującą po:

A.

zechach czy na Słowacji większość przedsiębiorstw, : handlu detalicznego pochodzi ze „starych”

krajów unijnych (UE). IćKcoraz pi^si rozbudowie sieci pferówSJfr®*¹ ^

echniejsza obecność w tym reg onie przejawia się w lub przez łączenie/przejmowa ue innych sieci), ncentracji szczególnie widoczne są formy dystrybucji oparte na dd|^ch>,nowoczesnych placó’ vkach (hiper-, supermarkety, sl lepy dyskontowe), stano lyią^ycht^jppwoczesne kanały i lystrybucji (Wilk 2004).

lu powodów obszar docelowy,

acji i kc

^Środkowej stanowią z wi

na który kierowane są

..I

w corazwjększym stopniu bezpośrednie inwestycje zagraniczne. Wielkość i charakter rynku,

bliskość lub wręcz przestrzenne sąsiedz

Zjtwo z rynkami macierzystymi inwestorów, wspólne uczestnictwo w tych samych blokach integracji regionalnej (gospodarczej, politycznej czy militarnej). Wszystko to sprawią że pr2ez cała poprzednią dekadę i w ostatnich kilku latach do Czech, Polski i na Słowację napływają kapitały, głównie z krajów fjuropy Zachodniej. Pod względem inwestycji w sektorze handlu zauważalne są także różnice między badanymi państwami. W Polsce do końca 2000r. zagraniczne firmy zainwestowały ponad 7,6 mld USD tylko w sektorze handlu. Stanowiło to ponad 17% wszystkich inwestycji. Największą część

W. Wilk, 2006, Konflikty nvią: arie z lokalizacją WOH