większej blizny. Niektóre leki mogą wydłużać tę fazę - przykład GKS (glikokortykosteroidy -hydrokortyzon). Również niektóre choroby, jak cukrzyca, białaczka czy choroby tkanki łącznej opóźniają gojenie.
2. Faza migracji.
Eliminacja resztek zniszczonych komórek i bakterii dobiega końca. Do rany napływają komórki odpowiedzialne za tworzenie się blizny - fibroblasty. W tym samym czasie rozpoczyna się narastanie naskórka. (Pokryta naskórkiem rana jest pozbawiona skóry właściwej i jest narażona na znacznie łatwiejsze uszkodzenia).
3. Faza proliferacji (ziarninowania).
Fibroblasty zaczynają wytwarzać kolagen - wzrasta wytrzymałość rany, trwa ok. 3 tygodnie.
4. Faza przebudowy rany.
Tutaj pierwotnie powstałe włókna (kolagen) zostają zastąpione nowymi ułożonymi już w pewnym porządku. Wzrasta wytrzymałość rany na rozciąganie. (Faza przebudowy może trwać nawet kilka lat). (Średnio rana ma 100% wytrzymałości na rozciąganie po roku)
Możemy wpływać na gojenie się rany przez:
- Odpowiednie opracowanie rany.
- Oczyszczenie rany.
- Zbliżenie brzegów rany.
Mechaniczne oczyszczenie rany skraca proces gojenia, a szczególnie jego pierwszą fazę - fazę zapalną.
czynniki wpływające na gojenie się ran:
Czynniki ogólne
- stan odżywania (otyłość niedożywienie zaburzenia)
- niedobory pojedynczych składników odżywczych (białka, witaminy, składniki mineralne wpływają na niedostateczną produkcję kolagenu) i opóźnianie gojenia się ran
- witamina C odpowiadająca produkcji kolagenu (niedobór)
- witamina A opóźnienie naskórkowania
- stan odporności człowieka (infekcje, pasożyty, leczenie cytostatykami)
- choroby podstawowe (nowotwory, cukrzyca, niewydolność krążenia żylnego i tętniczego)
- komplikacje pooperacyjne (zatory, zakrzepy pooperacyjne, zapalenie otrzewnej)
- konsekwencje ostrych urazów (wstrząs, utrata krwi, płynów, oparzenia)
- leki (immunopresyjne pobudzające odporność organizmu po leczeniu chorób nowotworowych chemioterapia, radioterapia)
- psychofizyczna sytuacja
Czynniki miejscowe
- stan rany - start brzegów rany, obecność tkanki martwej
- sposób leczenia rany - dobór opatrunki, leczenie przyczynowe, dbałość o stan ogólny pacjenta.
Rany - postępowanie ratownicze.
Postępowanie z ranami urazowymi
Głównym problemem jest niedopuszczenie do rozwoju zakażenia w ranie.
Oczyszczamy skórę rany płynem dezynfekującym w sposób od rany na zewnątrz.
Po oczyszczeniu skóry przystępujemy do oczyszczania samej rany. Brzegi rany rozchyla się usuwa się skrzepy i ci^ą obce, ranę płucze się roztworem fizjologicznym (można użyć też wody utlenionej - nie zawsze polecana).