ewentualnego wstrząsu oraz niewydolności nerek. Zaburzenia te prowadzić mogą do śmierci (co określane jest zespołem zmiażdżenia).
Postępowanie w przypadku zgniecenia
Zależne jest od czasu jaki upłyną od momentu wypadku. Po przekroczeniu granicy 10 minut uwolnienie chorego może wymagać działań wspomagających oddychanie i krążenie. Postępowanie w przypadku zgniecenią:stała ocena podstawowych funkcji życiowych w czasie uwalniania ofiary,postępowanie przeciwwstrząsowe - uniesienie nóg (jeśli inne obrażenia na to pozwalają), podanie tlenu, stała ochrona przed utratą ciepła, opanowanie zewnętrznych krwawień i odpowiednie unieruchomienie przy podejrzeniu złamań, dalsza stała obserwacja chorego.zanotowanie i przekazanie personelowi (lekarzowi) danych o okresie uwięźnięcia i momencie uwolnienia.Gdy od momentu przygniecenia upłynęło więcej czasu (10 minut) nie podejmować działań samemu (poczekać na lekarza).
Antyseptyka ran.
Przez pojęcie to rozumie się niszczenie drobnoustrojów na skórze, w zakażonych ranach -przy użyciu środków chemicznych (jodofory, choroheksydyna).
Tradycyjnie stosuje się jeszcze niekiedy w profilaktyce i leczeniu ran riwanol 3%, roztwór 3% kwasu borowego i 0,5% azotan srebra.
Opracowanie rany- jest podstawą właściwego leczenia i polega na usunięciu martwiczych tkanek i oczyszczeniu rany - najczęściej obfite przepłukanie roztworem fizjologicznym np. NaCi.
Zaopatrywanie ran - stale aktualne są zasady Halsteda (chirurg żyjący na przełomie XIX i XX wieku):
- hemostaza - zatamowanie krwawienia w obrębie rany,
- aseptyka - zapobieganie zakażeniu rany,
- delikatne preparowanie - minimalizowanie uszkodzeń tkanek.
Klasyfikacja ran ze względu na czystość:
- rany czyste - ilość bakterii w ranie jest niewystarczające by wywołać zakażenie. Zalicza się tu rany chirurgiczne powstałe w obrębie skóry odkażonej (jednak bez operacji z otwarciem jelit).
- rany czyste skażone - rany w operacjach przeprowadzanych sterylnie, gdzie było otwarcie układu pokarmowego,
- rany skażone - są to rany w których nastąpiła masywny wyciek do rany np. wyciek treści jelitowej do jamy brzusznej,
- rany zakażone - rany z klinicznymi objawami zakażenia przed naruszeniem ciągłości skóry -przykład ropień okołoodbytniczy
Rany termiczne\chemiczne
Powstają na skutek działania wysokich lub niskich temperatur łub czynników chemicznych, promieniowania, kwasów, ługów. Rozmiar zależy od czasu działania środka na tkanki.
Rany owrzodzeniowe
Powstają na skutek miejscowych zaburzeń w odżywianiu skóry, na skutek zmian w naczyniach tętniczych oraz czasem na skutek długotrwałego ucisku (odleżyny)
Zburzenia w odżywianiu mogą dotyczyć wszystkich warstwa skóry, sięgać aż do tkanki kostnej. Rany gojące się ok 8 tygodni to rany przewlekłe.
Rany przewlekłe
Są to rany które goją się wtórnie i mimo stosowanie prawidłowej terapii miejscowej nie wykazują w ciągu 8 tygodni tendenqi do wygojenia.
Rany przewlekłe mogą rozwinąć się z ran ostrych np. przy nieprawidłowym opatrzeniu pierwotnym, przy wtórnej infekcji, najczęściej spowodowane są jednak ostatnim stadium zaawansowanego zniszczenia tkanek spowodowanego różnymi przyczynami.
Przykładowe rany przewlekłe: owrzodzenia podudzi pochodzenia żyłnego, owrzodzenia podudzi pochodzenia tętniczego, owrzodzenia cukrzycowe, owrzodzenia odleżynowe, przewlekłe rany pourazowe, przewlekłe uszkodzenia popromienne, owrzodzenia nowotworowe.