skanuj0003

58 II. Chemiczne i fizykochemiczne melody rozdzielania

Złoże magnezytowe, lub z tlenkiem magnezu, strąca ze ścieków stosunkowo małe ilość osadów. Filtry zajmują mało miejsca, a dla ścieków zneutralizowanych nie trzeba budowd^ dużych osadników.

Węglan sodu dozuje się rzadziej, głównie przy równoczesnym strącaniu ołowii i kadmu. Węglanem wapnia oraz dolomitem neutralizuje się małe ilości ścieków i o małej zawartości jonów siarczanowych (stężenie H₂S0₄ poniżej 0,5%) — w celu uniknięci| niekorzystnego zjawiska strącania się osadu CaS0₄ na ziarnach i W porach złoża.

Wybór sposobu neutralizacji zależy od wielu czynników: kwasowości ściekótfj zawartości zanieczyszczeń zawiesinowych, stężenia i rodzaju substancji rozpuszczonych] ilości neutralizowanych ścieków itp. [13-?-16].

Ścieki kwaśne neutralizuje się w neutralizatorach, komorach reakcji lub neutralizatól rach złożowych. Neutralizatory złożowe są najczęściej przepływowymi zbiornikami podziemnymi. Są to komory betonowe zabezpieczone antykorozyjnie, przeważnie lakiej rem bitumicznym, asfaltowane lub budowane z cegły klinkierowej. Na specjalnym ruszcie; spoczywa złoże wapniakowe lub dolomitowe (rys.6.9), na którym w czasie przepływ™

Rys. 6.9. Neutralizator podziemny ze złożem wapniakowym do neutralizacji ścieków kwaśnych: 1 - hale drewniane, 2 - złoże wapniakowe, 3 - ruszt, 4 - dopływ ścieków kwaśnych, 5 - odpływ ścieków zneutra-B

iizowanych

Rys. 6.10. Neutralizator podziemny ze złożem dolomitowym i komorą cementacji dla ścieków kwaśnych: 1 - bale drewniane, 2 - złoże dolomitowe, 3 - ruszt!'4 - kosz z wiórami stalowymi, 5 - doprowadzenie ścieków kwaśnych, 6 - odprowadzenie ścieków oczyszczonych

J|ków zachodzi zobojętnianie kwasów zawartych w ściekach. Po pewnym czasie gploatacji neutralizatora złoże należy wymienić.

^Neutralizację ścieków kwaśnych zawierających jony miedzi, niklu i chromu można Ityddzić w neutralizatorze z wypełnieniem dolomitowym i komorą cementacji zawiera-&| Wiórki żelazne (rys. 6.10). Proces cementacji polega na redukcji będących w ściekach Kpiów Cu²⁺, Ni²⁺, Cr(VI) oraz osadzaniu się ich na złożu przy równoczesnym przejściu Bfrożtworu jonów żelaza. Zneutralizowane ścieki pomimo usunięcia z nich nadmiaru psów i zanieczyszczeń metalicznych (których ilość maleje proporcjonalnie do czasu Shtaktu ze złożem wiórów) są zasolone.

p 6.3. Neutralizacja ścieków alkalicznych

Ścieki alkaliczne najczęściej neutralizuje, się mocnymi kwasami: kwasem solnym kwasem siarkowym. Stosowanie kwasu siarkowego ma swoje wady. Przy rozcieńczaniu kwasu wwdziela się duża ilość ciepła, w ściekach wzrusta stężenie jonów siarczanowych, Iprącają się nierozpuszczalne siarczany. Zneutralizowane ścieki przy znacznym zasoleniu pogą wykazywać agresywność. Wymagana jest instalacja odporna na korozję zbiorników | tur oraz kosztowna aparatura do dawkowania kwasu z równoczesną ścisłą kontrolą pH. II" Łńatego, o ile jest to możliwe, do neutralizacji ścieków alkalicznych dobrze jest pósować dwutlenek węgla. W procesie tym rzadko korzysta się z technicznego sprężonego pO ^ częscię} stosuje się gazy spalinowe, kominowe z kotłowni lub siłowni, zawierające od sio do 15% C0₂ [6]. Zaletą tego procesu jest niemożliwość nadmiernego zakwaszenia Iścieków. Unika się więc instalowania drogiej aparatury kontrolno-pomiarowej. Przebieg procesu neutralizacji zależy od składu ścieków. W przypadku gdy gazy spalinowe zawierają oprócz C0₂ również S0₂, wraz z neutralizacją ścieków zawierających na przykład wodorotlenek sodu zachodzi proces odsiarczania gazów spalinowych według następujących reakcji:

2NaOH + C0₂ = Na₂C0₃ + H_aO    (6.5)

NajCOj + C0₂ + H₂0 U 2NaHC0₃    (6.6)

2NaOH + S0₂ =    + H₂0    (6.7)

Na2S0₃ + S0₂ + H₂0 = 2NaHS0₃    (6.8)

Na^Oj + 2S0₂ + H₂0 = 2NaHS0₃ + C0₂    (6.9)

NaHC0₃ + S0₂ = NaHS0₃ + C0₂    (6.10)

Do neutralizacji ścieków alkalicznych dwutlenkiem węgla w South Lakę Tahoe, w stacji uzdatniania wody, gdzie ścieki po koagulacji wapnem i desorpcji amoniaku mają pH =*11, zastosowano dwustopniową komorę rekarbonizacji o poziomym przepływie (rys. 6.11) [17,18]. Neutralizację prowadzi się z pośrednim oddzieleniem osadu CaC0₃. Na pierwszym stopniu obniża się pH z 11 do 9,3. Przy tej wartości wytwarza się ciężki, dobrze