skanuj0004

do ziemi i brak swobody jego przemieszczania się. Chłop zobowiązany jest oddawać panu feudalnemu określoną daninę przy czym pojawia, się fragment rynku a więc nadwyżki u chłopa mogą być przeznaczone na sprzedaż iuh wymianę. Ta formacja stanowi dużą przeszkodę w zakresie rozwoju sił wytwórczych bo siła robocza nie jest mobilna. Dlatego na przełomie XVI i XVII w dochodzi w Anglii do rewolucji Columleowskiej, która obala w Anglii ustrój feudalny i zaczyna pojawiać się kapitalizm.

ad.4. Kapitalizm.

Cechami charakterystycznymi kapitalizmu jest to, że:

X kapitalista nie jest dysponentem siły roboczej,

X siła robocza jest wolna, a więc może się przemieszczać

X tym samym staje się mobilna. Może być zaangażowana w określonym miejscu gdzie jest najbardziej potrzebna. Pojawiają się II klasy społeczne: właściciele środków produkcji tzw. kapitaliści oraz ludzie pozbawieni środków produkcji - siła robocza. która musi się najmować do pracy z powodu przymusu ekonomicznego, który polega na tym, że osoba nie pracująca nie dysponująca środkami produkcji jest pozbawiona środków do życia.    .

X prawne zagwarantowanie własności środków produkcji ? kto tę własność narusza jest ścigany przez organy państwowe. Natomiast nie ma gwarancji typu ekonomicznego tzn. właściciele środków produkcji, którzy gospodarują nieumiejętnie i doprowadzają firmy do bankructwa muszą się liczyć z tym, że mogą stracić posiadane środki pieniężne czyli kapitał.

X Głównym celem działalności gospodarczej dla właścicieli środków produkcji jest wypracowanie zysku. W okresie kapitalizmu następuje różnicowanie się kapitału, który można podzielić na:

kapitał przemysłów⁷ związany z działalnością produkcyjną,

.^c- kapitał handlowy⁷ czyli ten zaangażowany w handlu

kapitał pożyczkowy związany z udzielaniem pożyczek, kredytów a ■więc funkcjonujący w ramach systemu bankowego.

W pierwszym okresie kapitalizmu kapitał pochodził z tzw. AKUMULACJI PIERWOTNEJ. Było to bogactwo nagromadzone przez feudał, państwo feudalne, kościół, bogatych rzemieślników, a także w wyniku podbojów i dokonywanych grabieży głównie w krajach kolonialnych. W późniejszym okresie kapitał tworzy się w ramach AKUMULACJI.

Polega ona na powiększaniu kapitału w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej tj. zwiększanie środków z tytułu wypracowanego zysku netto, a także przejmowanie z reguły po niskich kosztach innych upadłych firm.

W rozwoju kapitalizmu można wyróżnić techniczno - organizacyjne stadia tego rozwoju:

a)    stadium kooperacji prostej - produkcja odbywa się w manufakturach i polega na tym, że poszczególny pracownik wykonuje określony produkt od początku do końca, nie występuje wyraźny podział pracy,

b)    stadium kooperacji złożonej - występuje techniczny podział pracy i specjalizacja tzn. każdy pracownik wykonuje tylko jakiś określony element produktu, który przekazywany jest w⁷ fazie końcowej do montażu finalnego. Pojawiający się podział pracy i specjalizacja przyczyniają się do wzrostu wydajności pracy.

c)    od początku XIX w. zaczyna się rozwijać stadium produkcji zmechanizowanej (stadium fabryki), polega na wprowadzeniu do produkcji maszyn i urządzeń i np w .1814 w Anglii powstaje pierwsza zmechanizowana w całym cyklu produkcji fabryka tekstylna. Wprowadzenie masztowi urządzeń zmniejsza pracochłonność wytwarzanych wyrobów⁷ i

4