Szkoła - drugie po rodzinie środowisko wychowawcze w życiu dzieci i młodzieży. W odróżnieniu od rodziny funkcjonuje w warunkach ńnaywcjaonałizowanych (bywa powoływana i poddawana kontroli przez odnośne władze państwowe, a przynajmniej w ścisłym z nimi porozumieniu i za ich zgodą). To podstawowa instytucja oświatowo-wychowawcza w systemie edukacji. Zajmuje się kształceniem i wychowaniem dzieci, młodzieży i dorosłych, stosownie do przyjętych w danym społeczeństwie celów i zadań oraz kompetencji oświatowo-wychowawczych i programów.
Odpowiedzialnymi za realizację programów szkolnych są: dyrektor szkoły wraz ze swoimi zastępcami i radą pedagogiczną, a ostatnio coraz, częściej rodzice i opiekunowie uczniów. Odpowiedzialność taką ponoszą poniekąd również samorządy uczniowskie oraz wspólnoty czy organizacje dziecięce i młodzieżowe, działające na terenie szkoły.
Podstawowa forma działalności dydaktyczno-wychowawczej szkoły — lekcja.
FUNKCJE SZKOŁY:
Dydaktyczna: kształcąca: przekazuje wiedze z różnych dziedzin nauki, techniki, literatury, sztuki; Wychowawcza: kształtuje postawy wobec rzeczy, ludzi, norm, wartości;
Opiekuńcza: zaspokaja podstawowe potrzeby, niezbędne dla prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego uczniów.
Niekiedy szkoła pełni funkcję głównego inicjatora i koordynatora działalności wychowawczej w środowisku pozaszkolnym (rejonie), z którego wywodzą się uczęszczający do niej uczniowie.
Szczególną rolę przypisuje się dyrektorowi i gronu nauczycielskiemu, od których oczekuje się, poza realizacją minimum programowego, opracowania własnej koncepcji działalności dydaktyczno-wychowawczej (autorskie programy nauczania i wychowania). Niemała rolę przypisuje się rodzicom.
NIEDOMAGANIA W FUNKCJONOWANIU SZKOŁY
1. Preferowanie funkcji kształcącej kosztem niedoceniania funkcji wychowawczej:
• jednostronne oddziaływanie na uczniów
- nauczyciel jest pozbawiony możliwości wpływu na osobę ucznia
2. Przeładowane programy nauczania:
- zbyt trudne treści
■ kompendium wiedzy encyklopedycznej lub słownikowej
sztywny un i formizm (te same treści dla wszystkich, bez. względu na ich zainteresowania i zdolności)
3. Stosowanie w nadmiary* tradycyjnych metod nauczania:
- przesadny werbaliziu nauczycieli
- nieliczenie się z zainteresowaniami i zdolnościami uczniów
- podawanie gotowych wiadomości ora/, domaganie się jedynie ich wysłuchania, zapamiętania i odtwarzania
- niedoNiaicczne zabieganie o aktywizowanie uczniów w procesach myślenia i praktycznego działania
nowsze metody stosuje się sporadycznie
4. Przestarzała organizacja procesu nauczania (jcsL jedną ze wspomnianych metod tradycyjnych):
- nauczan ic frontalne w klasie
- skoncentrowane głównie na podręczniku i nauczycielu
nic docenia się nauczania zespołowego (grupowego), a poniekąd także indywidualnego
- wyklucza to pracę z uczniami wybitnie zdolnymi oraz przejawiającymi trudności w nauce i zachowaniu
- nic SLwarza okazj i do współdziałania i współpracy uczniów na lekcjach
5. Draki w należytym przygotowaniu kadry nauczycielskiej:
- ciągły niedosyt w obecnym systemie kształcenia nauczycieli, w którym daje się pierwszeństwo przekazywaniu wiedzy pedagogicznej, wyraźnie nie doceniając konieczności rozwijania pożytecznych w zawodzie nauczycielskim umiejętności psychopedagogicznych
6. Inne:
niskie pensje nauczycieli
braki w wyposażeniu materialnym szkoły
- niedożywianie uczniów feminizacja zawodu
1