skanuj0021

Leczenie' czynnikami fizycznymi: często zaleca się leczenie ultradźwiękami, pod wpływem których bóle kręgosłupa zmniejszają się wyraźnie ponadto prądami diadynamicznymi, różnego rodzaju jontoforezami U chorych na zzsk korzystnie działają zabiegi wodolecznicze powodując przegrzanie ustroju (łaźnia parowa, gorące kąpiele), okłady parafinowe n; kręgosłup, a ponadto masaż ręczny i podwodny.

Leczenie uzdrowiskowe uważa się obecnie za leczenie z wyboru chorycl na zzsk. Pobierają oni - w zależności od zasobów naturalnych tworzyw uzdrowiskowych - następujące zabiegi lecznicze: gorące zawijania boro winowe, okłady z pasty borowinowej z równoczesnym nagrzewaniem lampą Sollux, kąpiele siarczkowo-siarkowodorowe, solankowe lub rado nowe. Kąpiele powinny być przegrzewające, tzn. temperatura kąpieli musi być wyższa od temperatury obojętnej ustroju, jedynie temperatur! kąpieli radonowych jest niższa i wynosi 34-36°C.

Obecnie łączy się opisane zabiegi z leczeniem ruchem, obejmującym gimnastykę poranną, ćwiczenia lecznicze, ćwiczenia w basenach ciepliczych, pływanie, gry sportowe, spacery lecznicze na trasach o różnej długość i różnych kątach nachylenia.

Zaopatrzenie ortopedyczne: chorzy wymagają zaopatrzenia ortope dycznego z chwilą pojawienia się zmian zapalnych i zesztywnienia jed nego lub obu stawów biodrowych. Dla odciążenia tych stawów zalecam] chorym chodzenie przy pomocy balkonika, kul pachowych, łokciowycl względnie laski. W przypadku zesztywnienia jednego stawu biodrowegi w wyproście chorzy powinni siedzieć na krześle o siedzisku przystosowć nym do obniżania jego części po stronie sztywnego stawu biodrowego.

Zdania co do noszenia gorsetów ortopedycznych są podzielone. Nic którzy autorzy zalecają noszenie gorsetu ortopedycznego do czasu wy gaśnięcia choroby lub zupełnego zesztywnienia kręgosłupa i zdejmowani go kilkakrotnie w ciągu dnia dla wykonania ćwiczeń. Wynikałoby z tegc że chory powinien nosić gorset nawet kilkadziesiąt lat, co w praktyce prawi nie zdarza się. U większości chorych na zzsk nie ma potrzeby noszeni gorsetu ortopedycznego, a zmianom w postawie ciała zapobiega się prze: systematyczne stosowanie leczenia ruchem. Gorset ortopedyczny trzebi jednak zalecić tym chorym, u których mimo systematycznego leczeni pogłębiają się szybko zmiany w postawie ciała. Noszenie gorsetu ni

; w,linia chorego od wykonywania ćwiczeń kilkakrotnie w ciągu dnia, po uprzednim zdjęciu gorsetu. Unieruchomienie kręgosłupa w gorsecie gip-■•nwym jest bezwzględnie konieczne po zabiegu operacyjnym.

( /zynną współpracę pacjenta z leczącym go personelem bardzo ułatwia psychoterapia. Zzsk przysparza choremu wiele trudnych problemów; i horoba może być przeszkodą w zdobywaniu zawodu, kontynuowaniu nauki lub dotychczasowej pracy oraz w założeniu rodziny. Dlatego u wielu z nich występują reakcje nerwicowe neurasteniczne, a niekiedy depresyjne. Uzasadnia to rozpoczęcie psychoterapii już we wczesnym ■ >kresie zzsk i stałe jej prowadzenie.

Zzsk występując w okresie największej aktywności zawodowej i społecznej - wymaga daleko idącej adaptacji psychofizycznej chorego. Adaptacja ta zależy od wielu czynników środowiskowych, społecznych, zawodowych i wieku chorego. Zależy ona również od umiejętnie prowadzonej psychoterapii, której metody nie różnią się od metod stosowanych u chorych na rzs.

Akceptację inwalidztwa ułatwia wykonywanie pracy zawodowej będącej .• ródłem zarobków, stwarzającej poczucie przydatności w społeczeństwie i w rodzinie oraz umożliwiającej kontakty międzyludzkie. Podjęcie pracy me zawsze jest możliwe, ponieważ niewykwalifikowani pracownicy fizycznie nie mogą po zachorowaniu na zzsk nadal wykonywać ciężkiej pracy. |esi to uzasadnione koniecznością chronienia ich przed nadmiernym obciążaniem kręgosłupa i stawów kończyn oraz przed niekorzystnymi wpływami atmosferycznymi. Należy więc usilnie dążyć, aby chorzy ci .•di >byli nowy zawód odpowiedni do ich uzdolnień i stopnia inwalidztwa, i h o rym niezdolnym do dojeżdżania do zakładów pracy (do oddziałów pi.icy chronionej) trzeba umożliwić podjęcie pracy chałupniczej. Przedwczesna rezygnacja z jakiejkolwiek pracy zawodowej prowadzi najczęściej do znacznego zmniejszenia aktywności ruchowej i utrudnia akceptację inwalidztwa.

W razie znacznych zmian w stawach kończyn zachodzi potrzeba dołu mania pewnych zmian w urządzeniu mieszkania celem ułatwienia cho-ivm wykonywania prostych prac domowych. Niezbędne jest - w razie pntrzeby - zaopatrzenie chorego w sprzęt ortopedyczny oraz pomoce ułatwiające mu samoobsługę,

47