88568 skanuj0055 (33)

a, przyczyni 2 w wodzie. ' następnie azało się, że vali zadanie

i wpływem aamiętywa-i w porów-by i błędy).

) RÓWNANI u

zadaniach

24

107

i

prowadził rania przy Wszystkie Końcowej natomiast /va, przez szy i sylab mowana, :zenie się taj wyższe 2r polega ywania. a leży od ów) i od struktury

y przede Kiasycz-A/tórzeń ta części

Rozłożenie powtórzeń w czasie

Pierwsze badania związane z tym problemem przeprowadził A. Jost (1 897). Dwie osoby badane, B i S, uczyły się szeregów sylab bezsensownych w dwóch różnych sytuacjach. Pierwsza sytuacja skomasowanego uczenia się polegała na tym, że jednego dnia powtarzano 30-krotnie ten sam szereg, a następnego dnia przystępowano do prób z ponownym uczeniem się aż do pierwszego bezbłędnego powtórzenia. W drugiej sytuacji 30 powtórzeń rozłożono na 3 dni, po 10 każdego dnia, czwartego dnia, analogicznie jak w sytuacji pierwszej, wprowadzono ponowne uczenie się. Średnia liczba prób przy ponownym uczeniu się dla osoby B wynosiła w sytuacji skomasowanego uczenia się 6,5, a w sytuacji rozłożenia prób w czasie — 5,5 zaś dla osoby S odpowiednio: 11,5 i 9,7. Analizując te wyniki Jost doszedł do wniosku, że tym, co faworyzuje sytuację rozłożenia prób w czasie, jest dłuższy czas, jaki upływa od pierwszego do ponownego uczenia się. Na podstawie tego stwierdzenia sformułował prawo, znane w psychologii jako drugie prawo Josta, które brzmi następująco: Jeżeli dwa skojarzenia mają jednakową siłę, lecz jedno jest starsze od drugiego, to ponowne powtórzenie będzie bardziej faworyzowało skojarzenie starsze¹.

Prawa Josta były wielokrotnie sprawdzane przez różnych badaczy (por. A. C. Youtz, 1941). Problem w tych badaniach stanowiło obiektywne określenie „jednakowej siły" skojarzeń. Ustalono, że dwie serie (czy dwa szeregi) mają jednakową siłę skojarzeniową, jeżeli liczba błędów lub liczba prób w czasie ponownego uczenia się są sobie równe, lub jeszcze, jeżeli liczba elementów prawidłowo reprodukowanych z pamięci jest sobie równa. Te trzy kryteria siły skojarzeniowej (liczba błędów, liczba prób, liczba reprodukcji) stosował Youtz w swoich badaniach nad weryfikacją drugiego prawa Josta.

Kiedy stosując pierwsze kryterium uzyskał jednakowe średnie błędów w czasie pierwszej próby ponownego uczenia się dwóch szeregów zgłosek bezsensownych, przy czym jeden z nich opanowany był wcześniej a drugi później, to następnie w dalszych próbach przechowania tego materiału okazywało się, że szereg wyuczony wcześniej jest lepiej pamiętany. Analogiczne wyniki otrzymał Youtz stosując dwa pozostałe kryteria siły skojarzeniowej.

Przyjmuje się, że drugie prawo Josta odnosi się do opisu efektu rozłożenia prób w czasie. Powstają tu jednak pewne dalsze problemy badawcze. Trzeba odróżnić zmienną, jaką stanowią odstępy czasowe między elementami danej serii, od zmiennej, jaką są odstępy między poszczególnymi próbami, powtórzeniami całej serii. Rozróżnienie to wprowadził w swoich badaniach C. L. Hovland (1938c, patrz rys. 22) stosując odstępy 2-sekun-dowe i 4-sekundowe przy ekspozycji 1 2 elementów serii zgłosek bezsensow-

153

1

Istnieje jeszcze pierwsze prawo Josta, które mówi, że w miarę upływu czasu siła skojarzenia starszego słabnie wolniej.