4.5.1. Zapobieganie i leczenie zachowawcze zniekształceń narządu ruchu
Metody zapobiegania i leczenia zachowawczego zniekształceń narządt ruchu u chorych na zzsk nie różnią się od stosowanych u chorych ni reumatoidalne zapalenie stawów.
4.5.2. Fizjoterapia w okresie dużego zaostrzenia choroby
W okresie dużego zaostrzenia procesu zapalnego chory powinien leżei w łóżku. W leżeniu na wznak konieczne jest umieszczenie twardego wa łeczka pod odcinkiem lędźwiowym kręgosłupa. Ułożenie kończyn gór nych trzeba często zmieniać. Należy podawać mu leki działające wybitnii przeciwzapalnie i przeciwbólowo, co umożliwi wykonywanie prostycl ćwiczeń leczniczych. Konieczne jest wykonywanie kilka razy dzienni) ćwiczeń oddechowych, izometrycznych oraz prostych ćwiczeń czynnycł w leżeniu. Przy ostrym stanie zapalnym stawu należy go unieruchomi) na okres 4-5 dni.
Ćwiczenia oddechowe mają u chorych na zzsk szczególnie duże zna czenie ze względu na zaburzenia wentylacji płuc związane ze zmmejszon; ruchomością oddechową klatki piersiowej i zaburzeniami mechaniki od dychania występującymi w przebiegu tej choroby.
Ćwiczenia bierne i wspomagane są rzadko stosowane u chorych ni zzsk. Kinezyterapeuta wykonuje je zazwyczaj tylko u chorych unikają cych ruchów z obawy przed bólem.
Chory nie powinien stale leżeć na wznak, lecz 2-3 razy dziennie ni brzuchu przez 20-30 minut. Należy codziennie dokładnie badać pacjenta aby nie przeoczyć rozpoczynającego się zapalenia stawów kończył (szczególnie biodrowych, kolanowych, barkowych). W razie stwierdzeni objawów zapalenia trzeba natychmiast przeciwdziałać powstawaniu przy kurczów w stawach przez odpowiednie ułożenie chorego, stosowanie wy ciągów, szyn korekcyjnych, obciążanie kończyn woreczkami z piaskiem.
Czas przebywania w łóżku powinien trwać jak najkrócej, poniewa; brak aktywności ruchowej sprzyja - jak już wspomniano - szybszemi rozwojowi procesów kościotwórczych.
I .trzonie czynnikami lizycznymi jest w okresie dużego zaostrzenia /zsk bardzo ograniczone. Przy ostrym stanie zapalnym stawu stosujemy /mmc okłady. Wskazany jest również delikatny masaż mięśni nadmiernie napiętych, zwłaszcza przykręgosłupowych.
4.5.3. Fizjoterapia w okresie podostrym i remisji choroby
W miarę cofania się objawów ostrego zapalenia przechodzi się do coraz ak i y wniejszego usprawniania pacjenta.
Zasadniczą rolę w usprawnianiu chorych na zzsk odgrywają ćwiczenia «/ynne wolne. Ćwiczenia te mają za zadanie zapobieganie ograniczeniu mchów kręgosłupa, zmianom w jego krzywiznach fizjologicznych oraz za-I" 'bieganie ograniczeniu zakresu mchów w stawach kończyn. W przypadku i'.t niejących już zmian ćwiczenia te przyczyniają się do ich usuwania.
W jednym konspekcie ćwiczeń uwzględnia się kilka rodzajów mchów luęgosłupa w różnych płaszczyznach, z dynamicznym pogłębianiem często wspomaganym przez kinezyterapeutę. Pozycja wyjściowa do ćwiczeń krę-goslupa jest w zasadzie dowolna, lecz dla uzyskania zwiększenia ruchomości w określonym odcinku kręgosłupa wskazana jest pozycja izolowana.
< wiczenia odcinka szyjnego kręgosłupa wymagają dużej ostrożności ze w/ględu na możliwość podwichnięcia lub zwichnięcia w stawach szczytów o-obrotowych. Należy je wykonywać unikając skłonu głowy w tył, ,i uczej ograniczać się do wyprostu głowy z przyciągnięciem brody do im istka.
11 chorych na zzsk godne polecenia są ćwiczenia w całkowitym pod-wieszeniu tyłem lub bokiem albo w częściowym podwieszeniu tyłem.
I'odwieszenia dokonujemy używając pasów i podwieszek połączonych / linkami przymocowanymi do metalowej szyny znajdującej się nad łóż-lucin chorego lub do siatki sufitowej urządzenia zwanego UGUL (Uniwersalny Gabinet Usprawniania Leczniczego).
Kuchy tułowia w płaszczyźnie czołowej przy podwieszeniu tyłem oraz w | rlaszczyźnie strzałkowej przy podwieszeniu bokiem zwiększają ruchomość kręgosłupa w obu płaszczyznach. Pogłębienie mchów w płaszczyźnie strzałkowej uzyskuje się przez wykonywanie mchów kończynami dolnymi jak przy pływaniu stylem motylkowym.
49