tr/.ony kręgów zbliżaj,) się do siebie, a więzadła ulegają rozluźnieniu. Powoduje to utratę zwartości segmentu ruchowego i patolgiczną ruchomość w jego obrębie (niewydolność statyczno-dynamiczna kręgosłupa). Niestabilność kręgosłupa sprawia, że więzadła są nadmiernie pociągane w czasie ruchów. Te powtarzające się urazy wywołują powstawanie odczynów wytwórczych kości w miejscu przyczepów więzadeł do trzonów kręgów pod postacią wyrośli kostnych zwanych osteofitami. Przy dużych zmianach destrukcyjnych i zaniku krążka międzykręgowego powierzchnie t rzonów kręgów są narażone na bezpośrednie działanie obciążeń i urazów wywołujących powstawanie na brzegach trzonów kręgów wałowatych tworów kostnych.
Obraz patomorfologiczny zmian zwyrodnieniowych stawów między-kręgowych jest podobny do zmian w innych stawach.
Zmiany zwyrodnieniowe wyrostków kolczystych kręgów powstają u osób z bardzo dużą lordozą lędźwiową kręgosłupa, powodującą ocieranie się o siebie wyrostków kolczystych w czasie ruchów kręgosłupa. Jest to tzw. choroba Baastrupa. Zmiany zwyrodnieniowe stawów krzyżowo--biodrowych przebiegają zazwyczaj bez dolegliwości.
6.2.3. Część szyjna kręgosłupa
(l/.ęść ta wyróżnia się od innych części kręgosłupa swoją budową ana-l< nniczną, a w szczególności obecnością stawów unkowertebralnych Luschki oraz przebiegiem tętnic kręgowych w kanale utworzonym przez wyrostki pop rzeczne kręgów począwszy od kręgu szyjnego VI.
Zmiany zwyrodnieniowe pojawiają się najczęściej w stawach unkowertebralnych Luschki i w krążkach międzykręgowych. Stawy unkowerte-bralne znajdują się w tylno-bocznym odcinku trzonów kręgów między czterema dolnymi kręgami szyjnymi. Łączą one ze sobą dodatkowo te trzony i graniczą od przodu bezpośrednio z otworami międzykręgowymi, przez które przechodzą korzenie nerwowe. Wyrośla kostne powstające w stawach unkowertebralnych mogą w zależności od kierunku ich wzrastania zwężać otwory międzykręgowe i uciskać korzenie nerwowe lub zwężać otwory wyrostków poprzecznych i uciskać tętnice kręgowe.
Zmiany zwyrodnieniowe* powstaje również w stawach między kręgowych, nie wywołując przeważnie żadnych dolegliwości oraz w trzonach kręgów w miejscu przyczepów więzadeł.
Zmiany zwyrodnieniowe krążków międzykręgowych z ich następstwami występują najczęściej między C5-C6 oraz C6-C7.
6.2.3.1 Obraz kliniczny i przebieg choroby
Zmiany zwyrodnieniowe w odcinku szyjnym kręgosłupa mogą nie sprawiać choremu żadnych dolegliwości. U niektórych osób pojawiają się niezbyt silne bóle karku i potylicy oraz nieznaczne ograniczenie ruchów skręcania kręgosłupa szyjnego.
Zmiany zwyrodnieniowe odcinka szyjnego kręgosłupa mogą być jednak przyczyną bardzo poważnych dolegliwości i różnorodnych zespołów neurologicznych. Podrażnienie lub ucisk korzenia nerwowego w otworze międzykręgowym, najczęściej C5-C6 lub C6-C7, powoduje powstanie tzw. zespołu rwy ramiennej (barkowej). Zespół ten przejawia się bólami karku promieniującymi wzdłuż kończyny górnej, czasem też do łopatki i przedniej powierzchni klatki piersiowej. Często pojawiają się zaburzenia czucia, rzadziej niedowłady mięśni zaopatrywanych przez uciśnięte korzenie nerwowe.
Zmiany zwyrodnieniowe mogą powodować ucisk tętnic kręgowych, zwężenie ich światła oraz podrażnienie licznych zwojów nerwów współ czulnych otaczających tętnice kręgowe. Powstają więc zaburzenia w u krwi e niu mózgu będące przyczyną napadowych połowiczych bólów głowy (nazywanych migreną szyjną), zespołu tętnicy szyjnej objawiającego się zawrotami głowy, zaburzeniami równowagi, oczopląsem, szumem w uszach i innymi zaburzeniami.
Badaniem stwierdza się wyrównanie lordozy szyjnej kręgosłupa, wzmożone napięcie mięśni karku, niekiedy objawy kręczu szyi (torticollis) i bo-lesność uciskową wyrostków kolczystych kręgów.
69