sygnałami rezonansowymi ma się do siebie jak 1:2:3. Powierzchnie krzywymi sygnałów są proporcjonalne do liczby równocennych pro-i,w dających sygnał. W grupie —CH3 są trzy takie protony, natomiast grupie —CH2— dwa protony, a w grupie —OH tylko jeden. Jądra smów węgla 12C i tlenu lóO nie dają sygnałów w widmie, ponieważ nitowa liczba spinowa / dla tych pierwiastków jest równa zeru. Przesunięcie chemiczne zależy od czynników zewnętrznych, takich jak .peratura, rodzaj rozpuszczalnika oraz stężenie badanego roztworu, zesunięcie chemiczne zależy jednak głównie od czynników wewnętrzna: rozkładu gęstości elektronowej w otoczeniu protonu i wielkości .: mego pola magnetycznego, powstającego w wyniku ruchu elektro-bdw wokół innych jąder w cząsteczce. Zakres przesunięć chemicznych prrzonów występujących w różnych grupach funkcyjnych przedstawiono mt rvc. 6.6.
R-COOH
RCH=CHo
R3CH
TMS
R-CHO |
ArH |
ROCH3 |
R-CH3 I | ||
- t 0 | 1 — l i' |
2 i 3 l T I |
4 —I- |
r 5 6*7 H-J Im |
8ł 9i 10 t I , I -l-r- |
■ [PPm]
5 10 9 8 7 6 5t4 3 M 2 T 1 0
ROH
R-CsC-H
Ryc. 6.6. Przesunięcia chemiczne protonów w różnych związkach organicznych.
O u / ' R2CH2
/ RCOCHo
14 3/\2 f 1
Obok przesunięcia chemicznego, w widmie !HNMR wykonanym przy zastosowaniu wysokiego natężenia pola magnetycznego H0 można zaobserwować zjawisko zwane sprzężeniem spinowo-spinowym. Polega : no na tym, że występujące w cząsteczkach protony o różnych przesunię-::ach chemicznych mogą oddziaływać na siebie za pośrednictwem r rktronów walencyjnych w wiązaniach, co można przeanalizować na rrzykładzie cząsteczki etanolu:
H H
H—C —C—O—H
H H
Jak wynika z ryc. 6.5, trzy protony w grupie —CH3 mają inne rrzesunięcie chemiczne niż dwa protony w grupie —CH2—. Protony
119