skanuj0031 (5)

Kolejnym odczynnikiem, którym będziemy działać na kationy 3 grupy, jest amoniak NH₃aq. Jego reakcje sprowadzają się przede wszystkim do stopniowego wytrącania soli zasadowych i wodorotlenków. W niektórych przypadkach, wraz ze wzrostem stężenia NHjaq, dochodzi do tworzenia się rozpuszczalnych kompleksów amoniakalnych.

Ponieważ roztwory amoniaku są zasadowe, ponownie spotkamy się z utleniającym działaniem rozpuszczonego 0₂.

Pod wpływem roztworów NH₃aq, kationy: Fe²*, Fe³*, Mn²*, Al³* i Cr³*, wytrącają bezpostaciowe wodorotlenki o znanych nam już barwach, np:

Fe²* + 2 NH₃aq + 2 H₂0 2 FetOHb + 2 NIL*

Fe³* + 3 NH₃aq + 3 H₂0 2 FefOHh + 3 NHj'

Silnie zaznaczona amfoteryczność Ąl{OH)₃ powoduje, że już w roztworach amoniaku rozpoczyna się ponowne rozpuszczanie osadu; tworzą się jony glinianowe:

AKOHJi + NH,aq + H,0 ż? [AI(OH)₄]* + NH„*

W tym przypadku dzieje się podobnie, jak przy tworzeniu kompleksów amoniakalnych -nadmiar odczynnika strącającego powoduje ponowny wzrost rozpuszczalności wodorotlenku.

Spójrzmy się jeszcze raz na wpływ jaki wywierają jony NH/ (np. dodatek NH4CI) na wytrącanie wodorotlenków roztworami NH₃aq. Jeżeli znacznie podnosimy stężenie jonów NH.₍*, to zarazem wywołujemy obniżenie stężenia jonów HO" (przypominamy o stałej wartości wyrażenia opisującego K_b):

Dla danego [ NII₃aq]:    ż>[NH₄'] powoduje ^[HO“]

W przypadku wodorotlenków o dużych iloczynach rozpuszczalności (np: Mn(OH)2 i Fe(OH)2), ich wytrącenie staje się niemożliwe.

A[NH|*] powoduje "*[HCr] czyli "*[Me²*] [HO']²

iloczyn jonowy

Iloczyny rozpuszczalności wodorotlenków kationów trójdodatnich są tak małe, że dodanie jonów NHL)* nic zapobiega wytrąceniu: AlfOHh. Fe[OH)₃ lub CrfOHk

Strącanie się soli zasadowych (lub wodorotlenków) w miarę dodawania NH₃aq a następnie ich rozpuszczanie poprzez tworzenie się kompleksów amoniakalnych, możemy zapisać analogicznie do reakcji Cu²' z nadmiarem NH₃aq (opisane w reakcjach 2 grupy kationów).

Dla jonów: Co^2t, Ni²* i Zn²* zapiszmy reakcje sumaryczne tworzenia kompleksów (jako wynik działania stężonego roztworu NH₃aq):

		Ch	[Co(NH3)6]^3*
Co^2+ + 6 NH3aq	4—	[Co(NH3)6]^2* =o
różowo -C7orwony		różowy rcdox	bmnatny
Ni^2* + 6 NH3aq	—► 4—	[Ni(NH3)6]^2*
zielony		niebieski
Zn^2* + 6 NH3aq	-	[Zn(NH3)6]^2’
bezbarwny		bezbarwny

Reakcji kompleksowania jonów Co²* przez amoniak, towarzyszy proces następczy jakim jest reakcja z tlenem (z powietrza). Powstaje bardzo trwały, rozpuszczalny kompleks kobaltu(III) czyli [Co(NH₃)s]³*.

W stężonym roztworze NH₃aq, dostrzegalne jest powolne tworzenie się nietrwałego kompleksu [Cr(NH₃)₆]³* barwy fioletowo-różowej. Jednak już lekkie ogrzewanie, powoduje ponowne wytrącenie się szaro-zielonego CrfOHk

61